آیت‌الله منتظری

همراه است استوارتر و با واقع مطابق تر و از طریق سفارش به تزکیه نفس مورد ترغیب نیز می‎باشند؛ و علوم انبیا و ائمه (ع) از همین قبیل می‎باشد. این جواب دوم دقیق تر از جواب اول است.

پاسخ پیامبر(ص) درباره روح

نکته دیگر این که ممکن است کسی در تأیید این مطلب که گفتیم: پیامبراکرم (ص) و ائمه (ع) همه امور غیبی را نمی دانند، به قرآن استناد کند که از پیامبراکرم (ص) درباره روح پرسش کرده اند که چه بسا به نظر رسد طبق آن آیه شریفه به اصطلاح پاسخ سر بالا داده اند.

آیه شریفه می‎فرماید: (و یسئلونک عن الروح قل الروح من أمر ربی و ما أوتیتم من العلم الا قلیلا) سوره اعراف (7)، آیه 188. "و از تو درباره روح می‎پرسند، بگو روح از امر پروردگارم می‎باشد و شما را از علم جز اندکی نداده اند."

به نظر می‎رسد که اصل حرف همان طور که قبلا هم عرض کردم صحیح است و پیامبر(ص) همه امور غیبی را نمی داند، ولی آیه مطرح شده و جواب (قل الروح من أمر ربی ) را یک پاسخ سر بالا دانستن صحیح نیست.

علت آن را مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی (ره) چنین توضیح می‎داد: قبول نداریم که این آیه پاسخ سر بالا باشد، بلکه واقعا جواب است. زیرا اگر بخواهیم چیزی را تعریف کنیم باید یا به علت فاعلی یا علت غایی آن و یا به علت مادی و صوری اش تعریف نماییم. و روح به لحاظ این که مجرد است ماده و صورت ندارد؛ پس پیامبراکرم (ص) نمی تواند جنس و فصل روح را بیان کند. بنابراین یا باید به علت فاعلی یا به علت غایی روح، آن را تعریف فرماید. علت غایی روح را انسان از آثارش