آیت‌الله منتظری

"غفر الله لی و لکم"

( خداوند برای من و شما پوششی [ بر گناهان ] قرار دهد.)

"غفران" در اصل لغت به معنای پوشش است؛ به "کلاهخود" هم که "مغفر" می‎گویند به این دلیل است که وسیله پوشاندن سر می‎باشد. بنابراین وقتی می‎گوییم: "اللهم اغفر لنا" به این معناست که از خداوند می‎خواهیم که پوششی روی گناهان ما قرار دهد. برای این که وقتی گناه انجام شد محو نمی شود. این گناه در نظام عالم و نظام تکوین وجود دارد و محو نمی شود. در نظام وجود، معدوم موجود نمی شود و موجود هم معدوم نمی گردد. البته ممکن است تغییر کنند و یا بی اثر شوند. این است که از خدا می‎خواهیم گناهان ما نادیده گرفته شود. پس "اللهم اغفر لنا" یعنی: خدایا ما را ببخش و روی گناهان ما پوشش قرار ده. و نیز "غفر الله لی و لکم" یعنی: خدا من و شما را ببخشاید و گناهانمان را بپوشاند.

خلاصه این که انسان جوان بوده و یا در شرایط دیگر مرتکب گناهی شده است، این گناه از عالم وجود و نظام هستی محو نمی شود بلکه در جای خودش وجود دارد؛ ولی می‎توان از خدا خواست که نسبت به آن ترتیب اثر داده نشود و پوششی روی آن قرار بگیرد.

"ان ثبتت الوطاة فی هذه المزلة فذاک"

( اگر این یک گام در این لغزشگاه استوار باشد پس همان.)

"وطی" به معنای توافق است. پای انسان هم که بر روی زمین قرار می‎گیرد مانند این است که توافقی صورت گرفته است که به آن "وطی" می‎گویند.

در اینجا حضرت با کنایه می‎فرماید: "ان ثبتت الوطاة فی هذه المزلة": اگر این یک قدم در این لغزشگاه ثابت باشد، کنایه از این که اگر من از این ضربه خوردن جان به