آیت‌الله منتظری

"خطبه 148 - قسمت دوم"

"و لکل ضلة علة ، و لکل ناکث شبهة . و الله لا أکون کمستمع اللدم یسمع الناعی و یحضر الباکی ثم لایعتبر."بحارالانوار، ج 32، ص 293 و 303؛ عیون أخبار الرضا7، ج 2، باب 31، ص 61، حدیث 241.

اواخر خطبه 148 را می‎خواندیم که امیرالمؤمنین (ع) فرمود: پیش از این توسط پیامبراکرم (ص) خبر طغیان و قیام اصحاب جمل یا طلحه و زبیر و عایشه علیه آن حضرت داده شده است. حالا ادامه خطبه را می‎خوانیم.

پیمان شکنی بدون دلیل !

"و لکل ضلة علة ، و لکل ناکث شبهة"

( و برای هر گمراهی علتی، و برای هر پیمان شکنی شبهه ای وجود دارد.)

"ضلة" و "ضلة" هر دو به یک معناست؛ البته اهل لغت بیشتر "ضلة" می‎گویند. در معنای این عبارت دو احتمال وجود دارد:

1 - بسیاری از شرح کنندگان نهج البلاغه گفته اند که حضرت می‎خواهد بفرماید: در هر گمراهی علتی و برای هر پیمان شکن یک شبهه ای وجود دارد. و در اینجا نیز علت گمراهی طلحه و زبیر، حقد و حسدی می‎باشد که نسبت به علی (ع) داشتند و تصور می‎کردند علی (ع) خلیفه شده و کلاه آنان پس معرکه است. و شبهه ای را هم که مطرح