صفحه ۴۲۹

"هم الذین یخبرکم حکمهم عن علمهم، و صمتهم عن منطقهم، و ظاهرهم عن باطنهم"

( آنها کسانی هستند که حکمشان شما را آگاه می‎سازد از علم و دانایی شان، و سکوتشان از گفتارشان، و ظاهرشان از باطنشان.)

تقریبا همه شرح کنندگان نهج البلاغه و از جمله ابن أبی الحدید سنی و معتزلی مذهب که فرد نسبتا با انصافی است، قبول دارند که این صفات درباره اهل بیت و ائمه اطهار(ع) می‎باشد.منهاج البراعة، ج 9، ص 76؛ بحارالانوار، ج 27، ص 58، باب 1، موالاة الاولیاء، حدیث 18.

حضرت می‎فرماید: "هم الذین یخبرکم حکمهم عن علمهم": ائمه اطهار(ع) کسانی هستند که حکم آنان شما را از علم و دانایی شان آگاه می‎سازد. "حکم" در اینجا شامل بیان احکام و مسائل شرعی و نیز قضاوت می‎شود. به این معنا که وقتی آنان احکام خدا را بیان می‎کنند و یا در مسأله ای قضاوت می‎نمایند، دیگران به این نتیجه می‎رسند که آنان از روی علم و دانایی سخن می‎گویند.

از طرف دیگر "و صمتهم عن منطقهم": و سکوت آنان خبر از منطق آنان می‎دهد. سکوتشان نیز سرشار از حکمت و منطق و گفتار است. برای این که سکوت گاهی حکایت از تأیید مطالب و سخنان دیگران دارد و گاهی هم حکایت از این می‎کند که در این جمع نمی توان سخن گفت؛ و در هر دو صورت، از سکوت آنان می‎توان مطالبی فهمید.

"و ظاهرهم عن باطنهم": از طرف دیگر آنان کسانی هستند که روش ظاهری آنان ما را به باطنشان آگاه می‎کند. به این معنا که ظاهر و باطنشان تفاوت ندارد و هماهنگ می‎باشد؛ برخلاف افراد منافق که ظاهر و باطنشان تفاوت دارد.

ناوبری کتاب