صفحه ۴۲۸

به هر حال حضرت رضا(ع) مطابق این روایت، کمال دین را در ولایت اهل بیت و برائت و دوری از دشمنان آنان ذکر می‎فرماید و به آیه شریفه قرآن استشهاد می‎کند که می‎فرماید: ایمان به خدا و آخرت، با دوستی دشمنان خدا و پیامبر سازش ندارد؛ گرچه آن دشمن خدا و پیامبر، پدر یا پسر یا برادر و یا خویشاوند انسان باشد.

البته تبری با رعایت حق پدری و خویشاوندی منافات ندارد. برای این که "تولی" یعنی زیر بار رفتن و "تبری" یعنی زیر بار نرفتن. در نتیجه انسان باید حق پدری و خویشاوندی را رعایت کند و در عین حال اگر آنان دشمن خدا هستند زیر بار آنان نرود و از آنان اطاعت نکند.

شایستگی های ویژه ائمه اطهار: برای راهنمایی

"فالتمسوا ذلک من عند أهله، فانهم عیش العلم و موت الجهل"

( پس راه راست و اخذ پیمان را از نزد اهل آن درخواست نمایید، پس به راستی آنان حیات دانش و مرگ نادانی هستند.)

به قرینه این که در جملات قبل، سخن از رشد و هدایت بود این "ذلک" به آن برمی گردد؛ "فالتمسوا ذلک من عند أهله" یعنی: شما رشد و هدایت و عمل به پیمان را از اهل آن درخواست نمایید؛ که اهل آن، اهل بیت و ائمه اطهار(ع) و در رأس آنان حضرت علی (ع) می‎باشند. به همین لحاظ جمله: "فانهم عیش العلم" و جملات بعد از آن راجع به ائمه اطهار(ع) می‎باشد، که در خطبه 239 نهج البلاغه هم همین مضمون با اندکی تفاوت در کلمات تکرار شده است.

در هر صورت در اینجا می‎فرماید: "فانهم عیش العلم": آنها مایه حیات و زندگی دانش هستند. به این معنا که حیات و زندگی دانش به وسیله آنان تحقق می‎یابد؛ "و موت الجهل": و مرگ جهل و نادانی در اثر وجود آنان می‎باشد.

ناوبری کتاب