صفحه ۴۱۷

مردم معمولا به وسیله آرزوهای دور و دراز و سرگرمی به آنها و این که باور نمی کنند که مرگشان ممکن است نزدیک باشد هلاک می‎شوند. آنان نمی دانند که هر لحظه ممکن است تصادف کنند، یا هواپیمایشان سقوط کند، یا به یکی از آفات و بلایا از دنیا بروند. همه تصور می‎کنند که حداقل نود سال عمر می‎کنند و می‎توانند در ده سال آخر عمر توبه نمایند. لذا حضرت می‎فرماید: "انما هلک من کان قبلکم بطول آمالهم": کسانی که قبل از شما بودند هلاک شدند برای این که آرزوهای دور و دراز داشتند "و تغیب آجالهم": و اجلشان هم برایشان روشن نبود.

"حتی نزل بهم الموعود الذی ترد عنه المعذرة ، و ترفع عنه التوبة ، و تحل معه القارعة و النقمة"

( تا این که فرو آمد به آنها آن وعده داده شده ای که عذرخواهی از آن رد می‎شود، و بازگشت از آن برطرف می‎گردد، و همراه با آن حادثه کوبنده و ناگواری انتقام فرود می‎آید.)

"قارعة" از "قرع" به معنای کوبیدن است؛ و به مصیبتی که بسیار دردناک و کوبنده باشد "قارعة" می‎گویند.

مردم معمولا از مرگ غافل هستند تا این که اجل و وعده ای که خدا به آنها داده است ناگهان فرا می‎رسد و در آن زمان دیگر توبه و عذرخواهی فایده ندارد؛ مانند فرعون که توبه نکرد تا وقتی که داشت غرق می‎شد آنگاه به درگاه خدا توبه کرد، ولی توبه او در حال مرگ و در شرایطی که فرشته مرگ را مشاهده کرده است پذیرفته نشد؛ و برای دیگران نیز پذیرفته نمی شود؛ چرا که در آن وقت توبه برداشته می‎شود. به این معنا که انسان باید قبل از فرا رسیدن لحظه مرگ بیدار شود و توبه کند تا توبه اش پذیرفته گردد، و وقتی که اجل و مرگ رسید مصیبت کوبنده و دردناک نیز بر انسان وارد می‎شود.

"حتی نزل بهم الموعود": تا این که نازل شد بر آنها آن مرگی که خدا وعده داده

ناوبری کتاب