آیت‌الله منتظری

مثله می‎کنند، راستگویی صالحین را فریه یا دروغ و بهتان بر خدا نام نهادند.

شرح نهج البلاغه عبده در اینجا راجع به این که "علی الله" متعلق به "فریة" است بحث مفصلی کرده و می‎گوید: اشکال ندارد که "علی الله" به مصدر متعلق باشد؛ البته اگر آن مصدر یا متعلق، بعد از جار و مجرور باشد قدری مشکل است؛ بنابراین اگر ناچار شویم، در اینجا یک "فریة" دیگر تقدیر می‎گیریم.رجوع شود به کتاب اسانید کافی، ج 1، ص 13، مقدمه دوم، تألیف آیت الله العظمی بروجردی (حاج آقاحسین طباطبائی بروجردی) که به اهتمام آیت الله حاج میرزا مهدی صادقی تبریزی استنساخ و در سال 1409 هجری قمری چاپ گردید.

"و سموا صدقهم" یعنی: آن ظالمان - که صالحین را عقوبت می‎کردند - نامیدند راستگویی آن صالحان را "فریة علی الله": افترا بر خدا.

"و جعلوا فی الحسنة عقوبة السیئة"

( و در نیکی کیفر بدی قرار دادند.)

مردمی که در آن زمان حقگو هستند و کار خوب انجام می‎دهند - مانند بسیاری از زمانهای دیگر - اعدام می‎شوند و یا به زندان می‎افتند، و خلاصه مجازات کارهای بد را می‎بینند. "و جعلوا فی الحسنة عقوبة السیئة": و قرار می‎دادند در کارهای خوب عقوبت کار بد را.

پس از این جمله در کتاب شریف کافی بخش زیادی آمده است که مطالب جالبی در آن بیان شده است اما چون ما اکنون نهج البلاغه می‎خوانیم از بیان آن صرف نظر می‎کنیم.

دو عامل هلاکت پیشینیان

"و انما هلک من کان قبلکم بطول آمالهم و تغیب آجالهم"

( و جز این نیست که پیشینیان شما به سبب درازی آرزوهایشان و پنهان بودن اوقات مرگشان هلاک گشتند.)