آیت‌الله منتظری

می‎کردند؛ برای این که اگر شاگردان امام باقر(ع) بخواهند از پیامبر(ص) روایت نقل کنند با سه واسطه نقل می‎کنند، و شاگردان امام صادق (ع) با چهار واسطه. ایشان به همین روش طبقه بندی رجال شیعه را ادامه داده و می‎گفتند: شیخ طوسی طبقه دوازدهم است. یعنی اگر شیخ طوسی (ره) بخواهد از پیامبر(ص) روایتی نقل کند، با یازده واسطه انجام می‎شود. از شاگرد شیخ طوسی که پسر شیخ طوسی باشد تا شهید ثانی هم دوازده طبقه دیگر می‎شوند، که در حقیقت شهید ثانی (ره) در رأس طبقه بیست و چهارم می‎شود. پس از آن از شاگرد شهید ثانی تا خودشان را نیز دوازده طبقه دیگر حساب می‎کردند، که با این حساب مرحوم آیت الله العظمی بروجردی رأس طبقه سی و ششم می‎شدند.

علاوه بر این ایشان هر طبقه ای را هم به کبار و صغار تقسیم می‎کردند و می‎گفتند: در هر طبقه ای یک عده جوان هستند و عده ای مسن تر از آنان می‎باشند. با این حساب من و مرحوم آیت الله مطهری که در درس آیت الله العظمی بروجردی شرکت می‎کردیم، می‎گفتیم که پس معلوم می‎شود ما از صغار طبقه سی و هفتم هستیم و امثال آیت الله خمینی و آیت الله گلپایگانی که در درس ایشان شرکت می‎کردند از کبار طبقه سی و هفتم می‎باشند.

در هر صورت می‎خواهم این مطلب را توضیح دهم و روشن کنم که طبقه بندی رجال، مسأله مهمی است و در نقل بعضی از روایات نتایج مهمی دارد. بنابراین همان طور که عرض کردم مرحوم کلینی طبقه نه می‎باشد و روضه کافی هم اگر مربوط به ایشان باشد - چنان که مشهور است - در این صورت بسیار بعید و عجیب است که سید رضی این خطبه را در روضه کافی ندیده باشد. در اینجا تصمیم ندارم آنچه را در روضه کافی نقل شده است بخوانم. خود آقایان به آن کتاب مراجعه و مطالعه فرمایند.ر.ک : وسائل الشیعة، ج 7 (20 جلدی)، کتاب الصوم، أبواب مایمسک عنه الصائم...، باب 2؛ و رساله توضیح المسائل معظم له، مسأله 1448. ما در اینجا همان عبارات نهج البلاغه را ادامه می‎دهیم.