صفحه ۳۹۴

آمده نقل شده است. البته معلوم نیست سید رضی (ره) این خطبه را از کافی گرفته و آن را نقل کرده باشد؛ با این که از نظر زمانی اصول کافی پیش از نهج البلاغه تدوین شده است. برای این که مرحوم کلینی (ره) که تدوین کننده اصول کافی است از طبقه نه می‎باشد و سید رضی (ره) از طبقه یازده است. البته شاید هم سید رضی متن کافی را تلخیص کرده باشد.

در هر صورت در روضه کافی می‎گوید که این خطبه در "ذی قار" ایراد شده است: "و ذکر أنه خطب بذی قار". "ذی قار" منطقه ای بوده که تقریبا نزدیک "امارة" و در حقیقت مقابل شهر دزفول قرار داشته است. در زمانی که حضرت علی (ع) از مدینه برای جنگ بصره به طرف آن شهر حرکت می‎کرده اند "ذی قار" در وسط راه آن حضرت بوده است. عبارت روضه کافی در ابتدای خطبه این است که: "فحمد الله و أثنی علیه. ثم قال: أما بعد فان الله تبارک و تعالی بعث محمدا(ص)"؛ در صورتی که عبارت نهج البلاغه با "فبعث محمدا(ص)" شروع می‎شود. بنابراین غیر از حمد و ستایش الهی که در کافی ذکر شده و نیز برخی تفاوتهای جزئی که در اینجا و در برخی عبارات دیگر وجود دارد، دیگر مطالب و عبارات تقریبا مانند هم می‎باشند.

نکته دیگر این که خطبه 239 بخش هایی از همین خطبه می‎باشد که مطالب آن درباره ائمه اطهار(ع) است.

در هر صورت ما در اینجا بر اساس آنچه در نهج البلاغه آمده است توضیح می‎دهیم نه روضه کافی.

هدف از بعثت و نقش قرآن در آن

"فبعث الله محمدا(ص) بالحق لیخرج عباده من عبادة الاوثان الی عبادته، و من طاعة الشیطان الی طاعته"

ناوبری کتاب