آیت‌الله منتظری

این جملات تقریبا گوشه و کنایه به عثمان و پیشنهاد اوست. برای این که عثمان می‎گفت: باید نیروهای نظامی را از مکه و مدینه و شام و یمن گردآوری کنید و به جنگ با ایرانیان بفرستید. حضرت در مقابل عثمان می‎فرماید: اگر نیروهای نظامی و رزمنده مکه و مدینه و اطراف به جنگ در مرزهای دور فرستاده شوند و شما هم شخصا در جنگ شرکت کنید، کسانی که مخالف اسلام هستند و در اطراف مکه و مدینه و شهرهای دیگر کمین کرده و منتظر فرصت می‎باشند، بیعت خود را با خلیفه و مسلمانان می‎شکنند و شورش می‎کنند؛ درست مانند زمانی که پیامبراکرم (ص) رحلت فرمود و گروهی از طوایف اطراف مکه و مدینه برای این که زکات نپردازند شورش کردند و گفتند ما حکومت را قبول نداریم و مرتد شدند و بعد به عنوان "اهل ردة" معروف گشتند."لف و نشر مرتب" این گونه است که عبارات توضیحی را به ترتیب واژه ها یا عبارات مربوطه پیشین می‎آورند؛ و در مقابل آن "لف و نشر مشوش" قرار دارد.

"حتی یکون ما تدع ورأک من العورات أهم الیک مما بین یدیک"

( تا این که آنچه وا می‎گذاری پشت سرت از مواضع مهم، از آنچه در پیش داری نزد تو مهم تر خواهد بود.)

"عورات" به جاهایی که مهم است گفته می‎شود؛ البته به جاهایی هم که مورد حمله و یورش واقع می‎شود از آن تعبیر به "عورات" می‎کنند. لذا حضرت می‎فرماید: "حتی یکون ما تدع ورأک من العورات": تا این که آنچه وامی گذاری پشت سرت از جاهای مهم و محل یورش "أهم الیک مما بین یدیک": پیش تو مهم تر می‎شود از ایرانی که جلوی رویت است.

در هر صورت حضرت به عمر می‎فرماید: اگر شما به عنوان خلیفه شخصا در جنگ شرکت کنید، چون مدتی طول می‎کشد که به میدان و صحنه جنگ برسید،