افراد پیام پیامبران نرسیده و ابلاغ نشده باشد، که در این صورت معذورند؛ ولی به نحو عادی و طبیعی باید حجت بر مردم تمام باشد و پیامبران از جانب خداوند فرستاده شوند. البته بنا نیست برای هر کسی یک پیغمبر و یک کتاب فرستاده شود و یا مردم مجبور به پیمودن راه هدایت شوند و یا پیامبران تنها با اعجاز پیروز شوند.
حضرت میفرماید: این که خداوند حجت را تمام کرده است "لئلا تجب الحجة لهم": برای این است که ثابت نباشد حجت به نفع خلق "بترک الاعذار الیهم": به واسطه این که خداوند ترک کرده است عذر موجه آوردن و درست را برای آنها، اگر برای آنها پیامبر نفرستاده بود.
"فدعاهم بلسان الصدق الی سبیل الحق"
( پس خداوند خلق را با زبان راستی به راه حق دعوت فرمود.)
"حق" به معنای امر ثابت واقعی میباشد. امام (ع) میفرماید: خداوند مردم را به وسیله پیامبران که زبانشان زبان صادقانه و راستین است به حق دعوت فرموده است.
آیا برای همه انسانها پیامبر مبعوث شده است ؟
در اینجا سؤال میشود که غالبا محل بعثت پیامبران فلسطین و اطراف آن بوده است، بنابراین چگونه میتوان گفت که خداوند حجت خود را بر همه مردم در همه نقاط جهان تمام کرده است ؟
در پاسخ باید گفت: خداوند به طور کلی میفرماید: (و ما کنا معذبین حتی نبعث رسولا) سوره الرحمن (55)، آیه 54. "و ما کیفر نکنیم تا آن که پیامبری برانگیزیم." بر اساس این آیه، خداوند اگر به فرد یا گروهی ابلاغ پیام نکند و آنان در اثر همین عدم ابلاغ دچار انحراف و گمراهی شوند آنان را عذاب نمی کند. از طرف دیگر قرآن کریم نام حدود
.jpg)
