آیت‌الله منتظری

این که می‎فرماید: "أللهم انا خرجنا الیک": [ خدایا ما به سوی تو بیرون آمدیم ] احتمال دارد که برای نماز بیرون آمده باشند، و امکان هم دارد که بیرون آمدن آنان برای نماز نبوده است بلکه چون در صحرا و بیابان دعا بهتر مستجاب می‎شود از شهر و خانه خود بیرون آمده و برای دعای باران روانه صحرا شده اند.

همچنین معلوم است که شکایت آنان به خدا از آنچه که بر خداوند پنهان نیست، همان شکایت از باران نیامدن و خشکسالی و قحطی و تشنگی مردم و چهارپایان و امثال آن می‎باشد.

حضرت در پاسخ به این که چه زمانی از منازل خارج شدیم می‎فرماید:

"حین ألجاتنا المضایق الوعرة ، و أجأتنا المقاحط المجدبة"

( هنگامی که تنگناهای سخت ما را پناهنده کرده، و قحطی های تنگسالی ما را [ به درگاهت ] آورده است.)

"مضایق" جمع "مضیقة" و "مضیق" است و به معنای تنگنا می‎باشد. "وعرة" هم به معنای سخت است. "أجأتنا" یعنی ما را آورده است، اما آوردنی که از روی ناچاری است. معنای "مجدبة" در مقابل "خصب" است؛ با این توضیح که "خصب" یعنی فراوانی، و "جدب" یعنی تنگنا.

حضرت با این جملات می‎فرماید: خدایا این که به درگاه تو آمده ایم و شکایت داریم به خاطر این است که تنگناهای سخت و قحطی های سالهای مشقت بار ما را وادار به آمدن به درگاهت نموده و ما را به این سو کشانده است.

"و أعیتنا المطالب المتعسرة ، و تلاحمت علینا الفتن المستصعبة"

( و خواسته های دشوار ما را خسته گردانیده، و فتنه ها و بلاهای سخت بر ما انباشته گشته است.)