بنابراین معنا بر طبق عبارت فوق چنین میشود: کلام مردم به هر حال اثر میگذارد، ولی شما نباید به آن ترتیب اثر دهید. در حقیقت میخواهد بفرماید که: ممکن است یک حرف باطل مدتها اثر کند، پس شما درباره رفیق خود به هر سخنی گوش ندهید و اثری بر آن مترتب نکنید. به تعبیر دیگر درست است که سخن اثر خود را میگذارد ولی شما مواظب باشید که حرف باطل در دلتان اثر نکند.
شاعر درباره تأثیر سخن نادرست میگوید:
زخم ها و جراحات سرنیزه ها مداوا و خوب میشود، ولی جراحتی که از سخن ناحق بر دل کسی مینشیند التیام و درمان ندارد.
خلاصه سخن غیبت کننده و سخن چین درباره دوست شما به طور طبیعی اثرگذار است؛ ولی مواظب باش که شما نسبت به آن ترتیب اثر ندهید.
سخنان باطل و آشکار شدن حقایق
"و باطل ذلک یبور، والله سمیع و شهید"
( و نادرستی سخن از بین میرود؛ و خداوند شنوا و گواه است.)
وقتی سخن باطلی گفته میشود و شما هم میپذیرید و به آن ترتیب اثر میدهید، بتدریج واقعیت ها روشن میشود و علاوه بر غیبت کننده آبروی شما هم که غیبت را شنیده و به آن ترتیب اثر داده اید میریزد. برای این که به هر حال خورشید زیر ابر