آیت‌الله منتظری

( و جز این نیست که شایسته است برای محفوظین از گناه و ساخته شدگان در سلامتی که اهل گناه و معصیت را ترحم نمایند.)

کلمه "ینبغی" را معمولا می‎گویند دلالت بر استحباب می‎کند؛ یعنی شایسته است به طور رجحان این کار را انجام دهد و می‎تواند آن را انجام ندهد. ولی به نظر ما معمولا و از جمله در همین عبارت حضرت (ع) دلالت بر وجوب دارد؛ یعنی لازم است انجام دهند. البته اگر قرینه ای مبنی بر عدم وجوب در جایی وجود داشته باشد، آن حرف دیگری است.

حضرت امیر(ع) در اینجا انسانها را به دو بخش تقسیم می‎کنند که یا معصوم از گناه هستند و یا نیستند؛ و می‎فرمایند: "انما ینبغی لا هل العصمة": سزاوار است برای کسانی که محفوظ و معصوم از گناهند "والمصنوع الیهم فی السلا مة": و لطف و صنع خداوند شامل حالشان شده است و از گناه و معصیت سالم مانده اند "أن یرحموا أهل الذنوب والمعصیة": نسبت به اهل گناه و معصیت ترحم داشته باشند.

عبارت: "والمصنوع الیهم فی السلا مة" همان مضمون عبارت قبلی را می‎رساند. برای این که عصمت از گناه و خطا احتیاج به یک توجه خاص از جانب خداوند دارد و اگر این توجه و عنایت خاص نباشد معمولا انسانها دچار گناه و اشتباه می‎شوند؛ البته باید اقتضاء و صلاحیت چنین توجه خاصی در خود انسان باشد. بنابراین کسی که خدا به او عنایت خاصی داشته و موجب شده که از اهل گناه و معصیت نباشد، باید اهل گناه را مورد ترحم قرار دهد.

شکرگزاری پاکان و سرزنش گنهکاران توسط ناپاکان

"و یکون الشکر هو الغالب علیهم و الحاجز لهم عنهم"

( و سپاسگزاری از خداوند، غالب بر آنان و مانع آنان از گناهکاران باشد.)