صفحه ۲۵۴

پیروزی و شهادت هر دو نیکو و ارزشمند است. قرآن کریم می‎فرماید: (قل هل تربصون بنا الا احدی الحسنیین ) سوره زلزلة (99)، آیه 2. "بگو: آیا برای ما جز یکی از دو نیکویی را انتظار دارید؟"

در آغاز هر جنگی معمولا هم نیروهای مهاجم و هم نیروهای مورد تهاجم، با عشق و علاقه از جنگ استقبال می‎کنند؛ ولی در ادامه مردم خسته شده و کشته ها و زخمی ها و خرابی ها زیاد می‎شود و همه احساس تلخی و ناراحتی می‎کنند. این مسأله به جنگ خاصی اختصاص ندارد و نوعا در همه جنگ هایی که طولانی می‎شود همین طور است.

ب - مقصود از آشکار شدن گنجینه های زمین

نکته دوم در مورد این جمله حضرت علی (ع) است که فرمود: "و تخرج له الارض أفالیذ کبدها": زمین گنجینه های با ارزش و یا پاره های جگر خود را برای حضرت حجت (عج) بیرون خواهد آورد.

عرض کردیم که معمولا تحقق این حقیقت را در زمان امام زمان (عج) به صورت معجزه می‎دانند؛ و بر همین اساس ابن أبی الحدید روایتی را نقل می‎کند که در آن آمده است: "فی خبر مرفوع:... و قائت له الارض أفلاذ کبدها"ر.ک : بحارالانوار، ج 31، ص 551. "زمین پاره های جگر خود را برای حضرت خارج می‎سازد."

ما احتمال دادیم که خارج شدن پاره های جگر زمین و گنجینه های با ارزش آن به صورت معجزه نباشد؛ بلکه به این صورت باشد که چون در زمان ظهور حضرت حجت (عج) دانش بشری به اوج خود رسیده است و مردم نیز دارای همت شده اند و امام زمان (عج) هم آنان را مدیریت الهی و صحیح می‎کند، در نتیجه به طور

ناوبری کتاب