صفحه ۲۴۵

و دیگری در حالت خشم و عصبانیت شدید. به همین دلیل ابن أبی الحدید می‎گوید: این تشبیه است به کسی که می‎خندد و به اصطلاح نیشش باز می‎شود؛ یعنی جنگ به روی شما می‎خندد. ولی به لحاظ این که بحث درباره جنگ است، باید بگوییم غضب و عصبانیت در اینجا مناسبت بیشتری دارد. پس "بادیا نواجذها" یعنی: جنگ از شدت غضب و ناراحتی، دندانهای جلویی اش نمایان است.

"مملوءة أخلا فها"

( نوک پستانهایش پر از شیر.)

"أخلاف" جمع "خلف" است که به نوک پستان گفته می‎شود. شتر ماده وقتی که قوی و گردن کلفت باشد پستانهایش هم پر از شیر است.

حضرت جنگ را به شتری تشبیه می‎کند که با پستان پر از شیر می‎آید، به این معنا که شرایط کاملا برای یک درگیری و جنگ تمام عیار فراهم می‎شود. البته جنگ معمولا همراه با بدبختی و بیچارگی است و غالبا برکت ندارد؛ پس مقصود از پر بودن پستان جنگ برکت آن نیست، بلکه کنایه از قدرت و خصوصیات جنگ است که آشکار می‎گردد.

"حلوا رضاعها، علقما عاقبتها"

( نوشیدن شیرش شیرین، پیامدش بسیار تلخ است.)

"علقم" گیاهی است که خیلی تلخ می‎باشد. معمولا وقتی جنگ شروع می‎شود، در ابتدا افراد و جنگجویان سرحال و بانشاط هستند و همه حتی نوجوانان با عشق و علاقه به جنگ می‎روند؛ ولی هر چه جنگ بیشتر طول بکشد، افراد خسته شده و در نهایت جنگ به تلخی گرایش پیدا می‎کند. وقتی مردم، شهرهای خراب، مادران بی فرزند و جوانان کشته و اسیر شده را مشاهده می‎کنند دیگر جنگ برایشان تلخ و

ناوبری کتاب