آیت‌الله منتظری

عزوجل جهاد را واجب فرموده است، ... و دین و دنیای مردم جز با جهاد اصلاح نمی گردد."

حقیقت جهاد در اسلام همان دفاع است. برگشت جهاد ابتدایی هم به دفاع است. برای این که گاهی انسان از شخص خود یا از کشور و امثال آن دفاع می‎کند و گاهی از حقیقت و عدالت دفاع می‎نماید. و از روایات استفاده می‎شود که حقیقت جهاد به دفاع برمی گردد.

حضرت علی (ع) می‎فرماید: دین و دنیا تنها با جهاد اصلاح می‎شود. بنابراین لازم است که انسان از خود و از مال و دین و کشور خود دفاع کند. این طور نباشد که هر چه به انسان ظلم کنند یا به کشور یا دینش تجاوز و تعدی نمایند یا مال او را ببرند هیچ نگوید و فریاد نزند. اگر فرد و یا جامعه به این مرحله از سستی رسیدند، بتدریج همه چیز از دست می‎رود. پس مردم باید در مقابل تجاوزات حالت دفاعی داشته باشند.

در ادامه حضرت می‎فرماید: "و انی بلیت بأربعة : أدهی الناس و أسخاه طلحة، و أشجع الناس الزبیر، و أطوع الناس فی الناس عائشة، و أسرع الناس الی فتنة یعرب بن منیة": "و به درستی که من گرفتار چهار نفر شده ام [ که عبارتند از]: باهوش ترین و سخاوتمندترین مردم که طلحه باشد، و دلیرترین آنان که زبیر باشد، و اطاعت شونده ترین مردم از میان آنان که عایشه است، و کسی که از همه بیشتر به سوی فتنه می‎شتابد که یعرب بن منیة است."

بر اساس این سخنان حضرت این چهار نفر بودند که حضرت را گرفتار کرده و جنگ جمل را به راه انداختند و آن را هدایت می‎کردند. طلحه یکی از ثروتمندترین مردم در زمان خود بود که البته آنها را به ارث هم نبرده بود، بلکه در زمان عمر و عثمان در عراق و اطراف تا می‎توانست املاک و شتر می‎خرید و ثروت بادآورده ای پیدا کرد؛ در عین حال چنین افرادی گاهی سخاوتمند هم می‎شوند. زبیر هم که فردی شجاع و دلیر بود. و عایشه چون از یک طرف ام المؤمنین به حساب می‎آمد و از طرف دیگر دختر خلیفه اول و زرنگ بود دارای موقعیت اجتماعی زیادی شد؛ به طوری که وقتی