آیت‌الله منتظری

عایشه و خود را فدا می‎کنند که شتر ام المؤمنین نیفتد و مثلا پرچم جنگ سقوط نکند، با این شرایط واقعا گروهی فریب می‎خورند و دچار شبهه می‎شوند. این است که اگر دقت کنیم می‎بینیم جنگ های امیرالمؤمنین (ع) - جمل و صفین و نهروان - بسیار سخت تر و دردناک تر از جنگ های زمان پیامبراکرم (ص) بوده است. برای این که در زمان پیامبر دشمن معلوم بود و جبهه اسلام با جبهه کفر می‎جنگید؛ در صورتی که در جنگ های دوران حکومت حضرت علی (ع) دو طرف به نام اسلام می‎جنگیدند و یک طرف حضرت علی (ع) و طرف دیگر کسانی همچون طلحه و زبیر و عایشه و خوارج نهروان و امثال آن بودند که سابقه زیادی در اسلام داشتند و جنگ با آنان بسیار مشکل بود. معنای شبهه تاریک نیز همین است.

روشنی حق و زوال باطل در نظر امام (ع)

"و ان الامر لواضح ، و قد زاح الباطل عن نصابه، وانقطع لسانه عن شغبه"

( و به درستی که امر روشن است، و باطل از اصل خود دور گردیده، و زبانش از شربرانگیزی بریده شده است.)

"شغب" و "شغب" هر دو صحیح و به معنای تهییج شر و فساد است. البته "شغب" کمتر گفته اند.

حضرت امیر(ع) در عبارت پیشین با اشاره به جنگ جمل و شرکت امثال عایشه در آن فرمود: شبهه تاریکی افکن به وجود آمده و مردم گرفتار شبهه شده اند. حال در ادامه آن می‎فرماید: امر حق روشن و واضح است و برای من شبهه و مشکلی وجود ندارد. برای این که طلحه و زبیر ابتدا آمدند بیعت کردند و بعد هم به خاطر مقام دنیا پیمان شکنی کرده و عایشه را نیز با خود همراه نمودند. بنابراین ممکن است مردم دچار سرگردانی و حیرت شده باشند، ولی من هرگز دچار شک و تردید نشدم. علاوه