"و ان علی الامام الاستقامة و علی الرعیة التسلیم": "و بر امام و حاکم مسلمین لازم است که نسبت به حق استوار باشد، و بر مردم که بیعت کرده اند لازم است تسلیم باشند."
"و هذه بیعة عامة من رغب عنها رغب عن دین الاسلام واتبع غیر سبیل أهله": "و این بیعتی که مردم با من انجام دادند بیعتی عمومی و همگانی بود؛ هر کس از آن روی گرداند و اعراض کند از دین اسلام اعراض کرده و غیر راه اهل اسلام را پیروی نموده است."سوره شعراء (26)، آیه 214. این که حضرت میفرماید: "و هذه بیعة عامة" (بیعت مردم با من بیعتی عمومی بود) اشاره به این است که بیعت مردم با علی (ع) همانند بیعت با ابوبکر نسنجیده و ناگهانی نبود، به گونه ای که سه چهار نفر تصمیم بگیرند و نقشه بکشند و بر اساس آن با ارعاب و تهدید و تطمیع از مردم بیعت بگیرند.
تا اینجا مقدمه ای بود که شیخ مفید در کتاب "ارشاد" برای این خطبه آورده و بعد خطبه را با اندکی تفاوت نقل کرده است؛ که البته ما از این قسمت به بعد، آن را بر اساس همان نقلی که در نهج البلاغه آمده است میخوانیم.
تفاوت اهداف و خواسته امام (ع) و مردم
"لم تکن بیعتکم ایای فلتة"
( بیعت شما با من بدون فکر و اندیشه نبود.)
این جمله تقریبا کنایه ای است به آنچه در زمان ابی بکر و در بیعت با او انجام گرفت که ناگهانی، بی مقدمه، نسنجیده و بی تأمل و اندیشه انجام شد. حضرت با یادآوری آن قضیه میفرماید: "لم تکن بیعتکم ایای فلتة": بیعت شما با من یک بیعت بی فکر و بدون تأمل و سابقه نبود؛ بلکه با التماس آمدید و فشار زیادی برای بیعت با من آوردید تا من حاضر به پذیرفتن بیعت شما شدم.
.jpg)
