چگونگی بیعت با امام (ع) از زبان آن حضرت در نقل شیخ مفید
نکته دیگر این که خطبه مورد بحث را مرحوم شیخ مفید با اندکی تفاوت و با یک مقدمه نقل میکند که در اینجا لازم است به آن اشاره شود. البته توجه داشته باشید که مرحوم سید رضی و مرحوم سید مرتضی هر دو از شاگردان مرحوم شیخ مفید بوده اند. بنابراین شیخ مفید پیش از آن که سید رضی نهج البلاغه را جمع آوری کند کتاب "ارشاد" را نوشته است.
وی به عنوان مقدمه این خطبه مینویسد: "من کلامه (ع) حین تخلف عن بیعته عبدالله بن عمر بن الخطاب و سعد بن أبی وقاص و محمد بن مسلمة و حسان بن ثابت و اسامة بن زید... حمدالله و أثنی علیه": "وقتی که عبدالله بن عمر بن خطاب، سعد بن ابی وقاص، محمد بن مسلمة، حسان بن ثابت و اسامة بن زید از بیعت با امیرالمؤمنین (ع) سرپیچی کردند آن حضرت حمد و ثنای خداوند را به جای آورد و فرمود:"
"أیها الناس ! انکم بایعتمونی علی ما بویع علیه من کان قبلی": "ای مردم ! شما همان گونه که با خلفای پیش از من [ یعنی ابوبکر و عمر و عثمان ] بیعت کردید با من هم بیعت کردید."
"و انما الخیار للناس قبل أن یبایعوا فاذا [ و ان ] بایعوا فلا خیار لهم": "مردم پیش از آن که با کسی بیعت کنند دارای اختیار میباشند؛ ولی پس از آن که بیعت کردند دیگر اختیار ندارند."
یعنی آن کسی که شایستگی و شرایط لازم را داشته و مورد بیعت قرار گرفته است تا زمانی که از وظایف خود تخطی نکند و شرایط خود را از دست ندهد، مردم نمی توانند از مفاد بیعت خود دست بردارند؛ و مقصود از "اختیار" در اینجا نکث بدون دلیل بیعت میباشد. لذا در ادامه میفرماید:
.jpg)
