صفحه ۱۸۳

در میدان جنگ و به مصاف دشمنان و رومیان نرو، بلکه یک فرمانده تجربه دیده و آزموده را به همراهی گروهی از کسانی که در جنگ آزمایش دیده و امتحان داده و اهل مهارت و خیرخواهی هستند به سوی آنان اعزام کن.

"فابعث الیهم رجلا مجربا": پس به سوی آنان فرمانده تجربه دیده و با مهارتی را بفرست؛ "واحفز معه أهل البلا ء و النصیحة": و کسانی را که اهل سختی و بلا هستند و اهل خیرخواهی و نصیحت می‎باشند با آن فرمانده راهی کن. "أهل النصیحة" اشاره به این است که افراد شرور و نااهل را - هر چند که جنگجو باشند - برای جنگ نفرست؛ بلکه کسانی را راهی کن که علاوه بر تجربه، خیرخواه و دلسوز اجتماع باشند و نخواهند برای پیروزی دست به هر کار خلافی بزنند.

چشم انداز توصیه حضرت علی (ع) به خلیفه دوم

"فان أظهر الله فذاک ما تحب، و ان تکن الاخری کنت ردءا للناس و مثابة للمسلمین"

( پس اگر خداوند پیروز کرد همان است که تو دوست داری، و اگر کاری دیگر پیش آمد تو مددکار مردم و مرجع مسلمانان بوده ای.)

"رداء" به معنای کمک کار و یاور است. و "مثابة" از "ثاب، یثوب" به معنای بازگشت است، پس "مثابة" به معنای محل بازگشت و مرجع می‎آید.

حضرت علی (ع) در اینجا چشم انداز و نتیجه عمل به پیشنهاد خود را برای خلیفه ترسیم می‎کند و می‎فرماید: وقتی که تو شخصا در میدان جنگ و در دسترس دشمن قرار نگرفتی و فرمانده شجاع و کارآزموده ای را به همراه افراد دلیر و آزمایش دیده و خیرخواه به سوی دشمن اعزام داشتی، نتیجه اش یکی از دو چیز خواهد بود: یا پیروزی، که در این صورت به مقصد رسیده ای؛ و یا شکست و حادثه ای غیر از

ناوبری کتاب