آیت‌الله منتظری

سرگردانی شما شده است؛ و اگر "و تاه بکم الغرور" باشد، یعنی: شیطان شما را سرگردان کرده است؛ که احتمال دوم مناسب تر است.

استعانت از خداوند

"والله المستعان علی نفسی و أنفسکم"

( و خداست کمک خواسته شده بر جان من و جانهای شما.)

"مستعین" یعنی کسی که طلب کمک و یاری می‎کند، و "مستعان" یعنی کسی که از او کمک و یاری خواسته می‎شود. در اینجا توجه داشته باشید که حضرت علی (ع) با این که معصوم است و خطا و گناه نمی کند باز هم از خدا برای حفظ خود و نیز حفظ دیگران کمک می‎طلبد.

آن حضرت در خطبه دیگری می‎فرماید: "فلا تکفوا عن مقالة بحق أو مشورة بعدل، فانی لست فی نفسی بفوق أن أخطی و لا امن ذلک من فعلی الا أن یکفی الله من نفسی ما هو أملک به منی"شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید، ج 8، ص 293. "پس، از گفتن حق یا مشورت به عدل خودداری ننمایید که من برتر از خطا نیستم و از آن در کار خویش ایمن نمی باشم مگر آن که خداوند از من کفایت کند آنچه را که او نسبت به آن مالک تر و تواناتر از من است." بنابراین حضرت با وجود این که معصوم است هم از خداوند کمک می‎خواهد و هم از مردم مشورت می‎طلبد و می‎گوید: از گفتن حق و یا مشورت دادن به من خودداری نورزید.

در اینجا نیز می‎فرماید: "والله المستعان": و خداست که طلب کمک از او می‎کنیم "علی نفسی و أنفسکم": بر نفس خودم و بر نفس های شما؛ یعنی همه ما باید از خدا کمک بخواهیم که در هر شرایطی ما را حفظ کند.