صفحه ۱۷۳

دشمنی می‎شود. این است که در ادامه می‎فرماید: شما در کسب مال با هم دشمنی می‎کنید؛ چون مال محدود است و هر کس به دنبال گردآوری آن می‎باشد و در نتیجه دشمنی و نزاع پیش می‎آید. "و تعادیتم فی کسب الاموال": و در کسب اموال با هم دشمنی می‎کنید.

نقش شیطان در گمراهی مردم

"لقد استهام بکم الخبیث"

( و به تحقیق [ شیطان ] پلید شما را سرگردان نموده است.)

"استهام" از ماده "هیام" به معنای تحیر و سرگردانی است. حضرت علی (ع) با این عبارت می‎خواهد بفرماید: این دشمنی ها و دوستی های بی اساس و نابجا و دیگر گرفتاریهایی که برای شما پیش می‎آید، بیشتر برای این است که شیطان ناپاک و خبیث شما را به تحیر و سرگردانی کشانده و گمراه نموده است.

"و تاه بکم الغرور"

( و [ شیطان ] فریبکار شما را به تحیر افکنده است.)

کلمه "غرور" به معنای فریب خوردن است، و ظاهرا "غرور" که صفت مشبهه و به معنای گول زدن است صحیح می‎باشد؛ چنان که در قرآن به شیطان اطلاق شده است. قرآن می‎فرماید: (و غرکم بالله الغرور) ر.ک : کتاب مطول، ص 354 تا 358. "و فریبکار [ شیطان ] شما را به خدای فریفت."

"تاه" به معنای سرگردان و متحیر کردن، و از ماده "تیه" به معنای بیابان است. زیرا بیابان هم محل تحیر و سرگردانی است.

خلاصه اگر "و تاه بکم الغرور" باشد، یعنی: فریب خوردن موجب تحیر و

ناوبری کتاب