آیت‌الله منتظری

سازش مردمان بر کینه ورزی

"قد اصطلحتم علی الغل فیما بینکم"

( به تحقیق شما سازش کرده اید بر کینه ورزی در بین خودتان.)

"اصطلاح" از ماده "صلح" است و اصل آن "اصتلاح" و از باب افتعال بوده که تاء قلب به طاء شده است. و "الغل" به معنای حسد و کینه است. بنابراین معنای جمله این می‎شود که: شما بر کینه و حسد بین خود توافق و سازش کرده اید.

این فرمایش حضرت که حاکی از واقعیت های اجتماع می‎باشد بسیار عجیب است. برای این که در یک جامعه ای که همه افراد آن تقریبا مسلمان و معتقد به قیامت هستند، وجود حسد و کینه فراوان در بین آنان باعث تعجب است. ریشه این کینه ها و حسادت ها معمولا خودمحوری ها و خودخواهی هاست. وقتی که من معتقد باشم هر کس که با ما نیست علیه ماست، این موجب کینه می‎شود و به اختلاف و نزاع منجر می‎گردد.

"و نبت المرعی علی دمنکم"

( و چراگاه بر کینه های قدیمی شما روییده است.)

"دمن" جمع "دمنة" است که به معنای کینه ثابت و قدیمی و همچنین به معنای مرکز فساد و کثافت - مانند توالت یا محل نگهداری سرگین ها - می‎باشد. و کینه قدیمی هم در واقع کثافت دل و مزبله اخلاق فاسد است. و معمولا هر جا سرگین و کثافت باشد روییدنی های بیشتری می‎روید.

بنابراین حضرت می‎فرماید: این حسد و کینه ای که در دلها و سینه های شما انباشته شده است به منزله سرگین و یا کثافاتی است که روی آن، گیاهان متناسب با آن رویش می‎کند. وقتی که در دل شما حسد و کینه انباشته شده باشد، بتدریج این کینه ها و