آیت‌الله منتظری

وحشت است "انما ذلک بمنزلة الحکمة": این خود یک حکمتی است "التی هی حیاة للقلب المیت": که سبب بیداری دل مرده می‎گردد، و ممکن است او را از خواب غفلت بیدار کند و چشم او را بینا و گوش او را شنوا گرداند.

"و بصر للعین العمیأ"

( و برای چشم نابینا بینایی است.)

"و سمع للا ذن الصمأ"

( و برای گوش ناشنوا شنوایی است.)

"و ری للظمان"

( و برای تشنه سیرابی است.)

"و فیها الغنی کله و السلا مة"

( و در آن همه بی نیازی و سلامتی است.)

انسانی که چشمش از دیدن حقایق نابیناست، نیافتن آسایش خود را در مرگ و ترس از مرگ ممکن است سبب بیداری اش شود و توبه کند؛ لذا می‎فرماید: "و بصر للعین العمیأ": این ترس از مرگ بینایی است برای چشمی که کور است از حقایق؛ "و سمع للا ذن الصمأ": و چنین کسی که تا کنون حقایق را نمی شنیده و یا به آن توجه نمی کرده است، وحشت از مرگ او را کمک می‎کند تا حقایق را بشنود. "و ری للظمان": یاد مرگ و اعتقاد به آخرت، افزون بر آثار فوق موجب می‎شود اگر کسی تشنه حقایق هم باشد به این وسیله سیراب بشود و در نتیجه از گرفتاریهای پس از مرگ نجات پیدا کند. این است که حضرت پس از برشمردن آثار حکمت اعتقاد به مرگ و یادآوری آن می‎فرماید: "و فیها الغنی کله و السلا مة": و در این حکمت، همه ثروتها و بی نیازیها و سلامتی از آفات گوناگون گرد آورده شده است. برای این که