آیت‌الله منتظری

"فالبصیر منها شاخص، و الاعمی الیها شاخص"

( پس بینا از دنیا چشم گشاده است، و نابینا به آن خیره است.)

"شاخص" در هر دو عبارت تقریبا به یک معناست؛ با این تفاوت که در اولی حرکت چشم از دنیا به طرف آخرت است، و در دومی حرکت چشم به خود دنیاست. برای این که "شخص منها" به معنای حرکت چشم از مبدأ است، در صورتی که "شخص الیها" یعنی حرکت چشم به سوی آن است. وقتی که انسان به چیزی خیره می‎شود از آن تعبیر به "شخص الیها" می‎شود.

این دو جمله در حقیقت یک نیمه جناس است. زیرا جناس کامل این است که دو فعل مانند هم در جمله آورده شوند در حالی که هر کدام معنای متفاوت از دیگری داشته باشند؛ اینجا دو "شاخص" از نظر معنا کاملا متفاوت نیستند، ولی به یک معنا هم نیستند.سوره بقره (2)، آیه 216.

با توجه به این توضیحات حضرت می‎فرمایند: "فالبصیر منها شاخص": انسان بینا و آگاه، دید و بینایی اش از دنیا حرکت می‎کند و توجهی به آن ندارد؛ او به طرف آخرت رهسپار است. "و الاعمی الیها شاخص": برخلاف فرد نابینا که چشم خود را به دنیا خیره کرده و تمام توجهش به دنیاست؛ و دیگر هیچ توجه و عنایتی نسبت به آخرت ندارد.

"و البصیر منها متزود، و الاعمی لها متزود"

( و بینا از دنیا توشه بردار است، و نابینا برای دنیا توشه بردار.)

کسی که بصیر، دانا و بیناست توجه دارد که باید از دنیا برود و دنیا جایگاه