صفحه ۱۴۶

از جهت حدوث و بقا وابسته به حق است؛ به این معنا که اگر توجه خداوند نباشد، هیچ چیز باقی نخواهد ماند. اگر نازی کند درهم فرو ریزند قالب ها. برای این که خلقت موجودات توسط خداوند، مانند ساخته شدن یک ساختمان توسط بنا نیست؛ بنا وقتی ساختمان را ساخت به دنبال کار خود می‎رود و اگر حتی بمیرد ساختمان تا مدتی به بقای خود ادامه می‎دهد. در صورتی که خداوند بنای جهان نیست، او خالق جهان می‎باشد و بنابراین همه چیز از جهت اصل وجود چه در حدوث و چه در بقا به قدرت او وابسته است. به همین جهت حضرت علی (ع) در اینجا تعبیر می‎فرماید که: "وانقادت له الدنیا و الاخرة بازمتها": رام است در مقابل خدا دنیا و آخرت با افسارهایش. افسار دنیا و آخرت به دست خداوند است. البته اینها کنایه است، نه خدا دست دارد و نه دنیا و آخرت یا زمین و آسمان افسار دارند، بلکه مقصود آن است که دنیا و آخرت با همه خصوصیاتش در مقابل اراده خدا رام است.

"و قذفت الیه السماوات والارضون مقالیدها"

( و آسمان ها و زمین ها کلیدهای خود را به او تسلیم نموده اند.)

"قذفت الیه" یعنی تحویل خدا دادند یا تسلیم او نمودند. "مقالید" هم جمع "مقلاد" به معنای کلید است.

از آسمان و زمین در آیات و روایات معمولا تعبیر به جمع شده و آسمان ها و زمین ها می‎گویند، که در جای خود باید به طور مفصل بحث شود که مقصود چیست؛ ولی در مورد زمین می‎توان گفت که شاید از اقالیم مختلف کره زمین، مانند قاره های آمریکا و اروپا و آسیا و... تعبیر به زمین شده و جمع آن "أرضون" آمده است.

معنای سجده موجودات

"و سجدت له بالغدو و الاصال الاشجار الناضرة"

( و درختان خرم و زیبا صبحگاهان و عصرگاهان برای خداوند سجده می‎کنند.)

ناوبری کتاب