آیت‌الله منتظری

الف - "و لا الخائف" که به معنای ترسو است. اگر عبارت این باشد کلمه بعد هم باید "دول" جمع "دولة" باشد؛ یعنی کسی که از دولت ها می‎ترسد و حساب می‎برد.

ب - "و لا الحائف" که به معنای تعدی و خیانت در مال است. با این فرض، کلمه بعد هم باید "دول" جمع "دولة" باشد که به معنای قدرت مالی است. آیه شریفه هم که می‎فرماید: (کی لا یکون دولة بین الاغنیأ منکم ) ر.ک : درسهای 41 و 42 از همین کتاب. "تا میان توانگران شما دست به دست نشود." مقصود همان دست به دست گشتن مال است.

البته چه این که عبارت "دول" باشد یا "دول"، از این جهت که معنای دست به دست گشتن در آنها وجود دارد تفاوتی نمی کنند. برای این که هم دولت و قدرت و حاکمیت دست به دست می‎گردد و امروز یک فرد رئیس دولت می‎شود و فردا دیگری، و هم مال و خانه و باغ و امثال آن دست به دست می‎گردد. تنها تفاوت در دست به دست گشتن قدرت سیاسی یا قدرت اقتصادی است. به هر حال به قدرت سیاسی "دولة"، و به قدرت اقتصادی "دولة" گفته می‎شود؛ و هر دوی آنها در اینجا صحیح است. با این توضیح که اگر "خائف" باشد با "دول" تناسب دارد، و اگر "حائف" باشد با "دول".

پس اگر "و لا الخائف للدول" باشد یعنی: والی و حاکم نباید یک فردی باشد که از دولت ها بترسد، که اگر این گونه باشد یک عده را جذب می‎کند و عده دیگری را طرد می‎نماید، و یا این که با برخی از دولت ها و قدرت ها سازش می‎کند تا مزاحم او نشوند و با برخی دیگر دشمن می‎شود، و بالاخره به عدالت رفتار نمی کند. و اگر "و لا الحائف للدول" باشد یعنی: نباید خیانتکار و تجاوزگر به اموال مردم باشد، که در این صورت هم به عده ای از بیت المال می‎بخشد تا میلیاردر شوند و گروهی را محروم می‎کند حتی اگر به نان شب محتاج باشند.