صفحه ۷۲

( و حال آن که می‎بیند کسانی را که جان آنها گرفته شده در غفلت و بی خبری - که نه توان فسخ و نه راه بازگشتی برای آنان نیست - که چگونه آنچه را نسبت به آن نادان بودند به آنها فرود آمد.)

"غرة" به معنای غفلت و بی خبری است. "رجعة" به این معناست که خود انسان بازگردد؛ ولی "اقالة" فسخ معامله و به این معناست که پس از درخواست یک طرف معامله طرف مقابل، قرارداد را برگرداند. و در اینجا منظور این است که وقتی جان آنها گرفته می‎شود نمی توانند آن را فسخ و نقض کنند.

افرادی که شیفته دنیا شده اند مشاهده می‎کنند که چه کسانی ناگهان از دنیا رفتند؛ مثلا یکدفعه ماشین رفیقش تصادف کرد یا هواپیمای او سقوط نمود یا سکته کرد و یا با بیماری سرطان از دنیا رفت. کسانی که وقتی از دنیا رفتند دیگر نه می‎توانند خودشان به دنیا بازگردند و نه این که خدا آنان را باز می‎گرداند. البته برخی از آنان تقاضا و درخواست بازگشت به دنیا را می‎کنند و می‎گویند: (رب ارجعون ‏ لعلی أعمل صالحا فیما ترکت ) سوره مؤمنون (23)، آیات 99 و 100. "پروردگارا مرا باز گردانید، که در آنچه فرو گذارده ام کاری شایسته پیش گیرم." ولی این تقاضا - همان گونه که در ادامه آیه آمده است - مورد قبول واقع نمی شود. در هر حال دنیادوستان و دنیاپرستان آنچه را که باید مایه عبرت و پندآموزی آنان شود می‎بینند ولی پند نمی گیرند.

"و هو یری": و این کسی که شیفته دنیاست می‎بیند "الماخوذین علی الغرة": کسانی را که در حال غفلت و بی خبری جانشان گرفته شده. مشاهده می‎کند که فلان رفیق او میلیاردر بود ولی دارند جنازه او را می‎برند؛ و یا دیگری قدرت داشت و قدرت خود را از دست داد و مرد. "حیث لا اقالة لهم و لا رجعة": آن کسی که در حال غفلت جانش گرفته شده و از دنیا رفته است نه خودش می‎تواند بازگردد و نه این که خداوند او را

ناوبری کتاب