آیت‌الله منتظری

یکی از نزدیکانش می‎بخشید.در کتاب الغدیر (ج 8)، به صورت مشروح درباره بخشش های عثمان بحث شده است، و در ص 286 یک لیست کلی ارائه می‎دهد؛ و همچنین در شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید (ج 1، ص 198 تا 200) قسمتی از بخشش های عثمان را نقل می‎کند.

هنگامی که خلافت به امیرالمؤمنین (ع) رسید می‎خواست عدالت را اجرا کند، بنابراین تصمیم گرفت امتیازات قبلی و بذل و بخشش های بی حساب را حذف کند و چگونگی تقسیم بیت المال را به مسیر اصلی خود بازگرداند. به ویژه بعضی کارها که عثمان انجام داده بود نه بر اساس میزان عقل صحیح بود و نه با میزان شرع سازگار بود. از این رو حضرت فرمود: همه مسلمان هستند و جزء بندگان خدا می‎باشند و مخارج زندگی افراد و خانواده هایشان نیز نظیر یکدیگر است. البته ممکن است یکی بر دیگری شرافت داشته باشد ولی خرج انسان شریف و غیرشریف و خانواده هایشان تفاوتی نمی کند.

اما همه افراد با تصمیم حضرت موافق نبودند. گروهی از مسلمانان به کارهای خلاف عمر و عثمان عادت کرده بودند و انتظار داشتند که حضرت نیز همان شیوه را ادامه دهد. این بود که به حضرت اعتراض کردند و انتظارات خود را در تقسیم بیت المال با آن حضرت در میان گذاشتند. حضرت هم در پاسخ فرمود: من شیوه و روش خلفا را در تقسیم بیت المال ادامه نمی دهم. و اگر به جای بیت المال می‎خواستم از مال خود نیز ببخشم آن را به طور مساوی و یا بر اساس نیاز افراد می‎بخشیدم و امتیازات را در نظر نمی گرفتم، چه رسد به این که این اموال از من نیست و مال همه مسلمانان است. زیرا حضرت معتقد بودند که بیت المال برای رفع نیازهای مردم است و نیازهای افراد هم مساوی می‎باشد و این طور نیست که نیازهای عرب ها دوبرابر نیازهای دیگران باشد.