آیت‌الله منتظری

خطبه آمده است و سید رضی قسمتی از آن را در خطبه 142 آورده است، و می‎توان نتیجه گرفت که خطبه 126 و 142 نهج البلاغه یک خطبه بوده است. قبل از شرح خطبه لازم است توضیح کوتاهی راجع به تقسیم بیت المال در زمان خلفا خدمت شما عرض کنم.

چگونگی تقسیم بیت المال توسط خلفا

خلافت ابوبکر بیشتر از دو سال و نیم طول نکشید و آن طور که نقل می‎کنند در تقسیم بیت المال هم مساوات را رعایت می‎کرده است. و باید هم این گونه باشد؛ زیرا علی رغم این که دین و ایمان افراد متفاوت است و بعضی درجه ایمانشان بسیار بالاست و گروهی دیگر ایمان ضعیفی دارند، باید مساوات مراعات شود. بیت المال را برای دین و ایمان یا کمی و زیادی آن نمی دهند، بلکه بیت المال برای مخارج دنیوی و مادی انسان و زن و بچه اوست و ایمان امری باطنی و متعلق به امور غیر مادی است؛ همچنین کسی که ایمانش ضعیف است مخارج خود او و خانواده اش کمتر از دیگران نیست. رفتار ابوبکر در تقسیم بیت المال مساوات بود و بنابراین سهم همه مسلمانان را از بیت المال به طور مساوی می‎پرداخت.

هنگامی که عمر روی کار آمد گفت نمی توان همه مسلمانها را مساوی دانست؛ از این رو عرب ها را بر عجم ها مقدم داشت، از طرف دیگر در بین عرب ها نیز مهاجرین را بر انصار مقدم می‎داشت. خلاصه طبقه بندی در تقسیم بیت المال را عمر درست کرد.

هنگامی که نوبت عثمان رسید به این تفاوت گذاری عمر هم اکتفا نکرد بلکه خویشاوندان و دوستان خود را مقدم می‎داشت، و گاهی خمس غنائم فتوحات را به