آیت‌الله منتظری

در حقیقت به امیرالمؤمنین (ع) خیانت شد. از طرف دیگر نیز معاویه شیطنت خود را رها نمی کرد و هنگامی که نتیجه حکمیت به نفع او تمام شده بود بر اذیت و آزارها افزود و هر از چندگاهی به شهرهایی که زیر نفوذ امام علی (ع) بود یورش می‎آورد و به سرزمین های اسلامی حمله می‎کرد؛ لذا حضرت تصمیم گرفت دوباره مردم را برای جنگ با معاویه بسیج کند. البته پس از بسیج مردم حضرت به شهادت رسیدند و جنگی صورت نگرفت.

در هر صورت حضرت می‎فرمایند: کجا شما را سرگردان می‎کنند و به تحیر دچار می‎سازند و از کجا به شما یورش آورده شد؟ و به تعبیر دیگر چطور شیطان بر شما غالب گشت که شما احساس وظیفه نمی کنید و تنها درصدد اشکال و اعتراض می‎باشید؟ خود را مهیا و آماده جنگ با کسانی کنید که از حق منحرف شده و در تحیر و سرگردانی به سر می‎برند و حق را نمی بینند.

همان طور که می‎دانید معاویه کشته شدن عثمان را بهانه کرده و با تبلیغات گسترده و همه جانبه مردم شام را فریب داده بود. این است که نمی توان گفت همه کسانی که علیه امیرالمؤمنین (ع) می‎جنگیدند از روی خباثت و لجاجت با آن حضرت جنگ می‎کردند، بلکه بسیاری از آنان فریب پیراهن عثمان را خورده و حق و باطل در نظرشان مشتبه شده بود. خیلی از خصومت ها و جنگ ها همین گونه اتفاق می‎افتد که به واسطه تبلیغات، حقیقت امر مشتبه می‎شود.

"فأین یتاه بکم": پس کجا شما را گیج و سرگردان می‎کنند و در تحیر می‎اندازند؟

"و من أین اتیتم": و از کجا به شما یورش آورده شده است ؟ البته در اینجا منظور یورش معنوی است. به این معنا که از چه سمت و سویی شیطان بر شما یورش آورده است ؟ "استعدوا للمسیر الی قوم حیاری عن الحق": خود را آماده و مهیای رفتن کنید به سوی گروهی که در تحیر و سرگردانی نسبت به حقیقت هستند و از حق منحرف شده اند؛ "لا یبصرونه": که آن را نمی بینند.