صفحه ۵۸۲

چندان ربطی به اشکالات فوق ندارد، و منابع دیگر مثل تاریخ طبری و ارشاد مفید این بخش پایانی را نقل نکرده اند. به نظر می‎رسد که این بخش، مربوط به خطبه ای دیگر از حضرت باشد که بعد از اعلام نتیجه حکمیت ایراد کرده اند و سید رضی آن را در اینجا آورده است.

فرمان آماده باش دوباره برای جنگ

"فأین یتاه بکم، و من أین أتیتم ؟! استعدوا للمسیر الی قوم حیاری عن الحق لا یبصرونه"

( پس از کجا شما به حیرت کشیده می‎شوید، و از کجا به شما یورش آورده می‎شود؟ آماده باشید برای حرکت به سوی گروهی سرگردان از حقیقت که آن را نمی بینند.)

"یتاه" از ماده "تیه" به معنای گیجی و تحیر و سرگردانی است. به بیابان هم از آن جهت "تیه" گفته می‎شود که محل و منشاء گیج شدن و تحیر و سرگردانی است. بنی اسرائیل هم که در "تیه" بودند به همین اعتبار است که در تحیر بودند. "حیاری" نیز به معنای تحیر می‎آید.

در بعضی نسخه ها "فی قوم حیاری عن الحق" آمده که ظاهرا درست نباشد و همان "الی قوم حیاری عن الحق" صحیح است.

سؤالی که اینجا مطرح می‎شود این است که چرا علی (ع) پس از قبول حکمیت و اعلان نتیجه آن، دوباره مردم را جهت آماده شدن برای جنگ تشویق و تحریک می‎کند؟ باید به این نکته توجه داشت که پذیرش حکمیت و تعیین دو نفر از طرف دو گروه به عنوان داور، مطلق نبود بلکه مشروط به این بود که داوری بر اساس قرآن باشد. اما اگر داوری بر اساس قرآن انجام نگرفت، داوران و داوری آنها اعتبار و مشروعیتی ندارد؛ از این رو وقتی عمروعاص ابوموسی اشعری را فریب داد

ناوبری کتاب