صفحه ۵۷۷

هنگام توقف جنگ و توافق طرفین بر حکمیت قرآن، امیدواریم که خداوند در هنگامه این آتش بس، امر و مشکل این امت را اصلاح و حل فرماید.

"و لا تؤخذ بأکظامها، فتعجل عن تبین الحق و تنقاد لا ول الغی"

( و گلوی مردم گرفته نشود، تا از آشکار شدن حق با شتاب بگذرند و به نخستین گمراهی گردن نهند.)

"أکظام" جمع "کظم" به معنای محل خروج نفس است. وقتی درصدد فشار بر کسی هستند، گلو یا بینی او را گرفته و فشار می‎آورند تا نفس حبس شده و خارج نشود.

این عبارت در حقیقت ادامه پاسخ حضرت در مورد این سؤال است که چرا ایشان به حکمین مهلت دادند. قبلا فرمودند که این مهلت قرار دادن برای این بود که افراد نادان موضوع را کاملا بررسی کنند و افراد دانا هم استوار شوند، و به وسیله فرصتی که پیش می‎آید شاید که خداوند مشکل این امت را حل فرماید.

در ادامه می‎فرماید: این مهلت دادن برای این بود که بر امت فشار نیاید؛ زیرا اگر فرصتی به مردم داده نشود و مردم زیر فشار قرار بگیرند، ممکن است در تصمیم گیری عجله کرده و حق روشن نشود و در نتیجه اشتباه کنند و از همان گمراهی اولیه پیروی نمایند. یا وقتی انسان فرصت تحقیق و بررسی نداشته باشد، همان اولین پیشنهاد را که باعث گمراهی او می‎شود می‎پذیرد.

برترین مردم کیانند؟

"ان أفضل الناس عند الله من کان العمل بالحق أحب الیه و ان نقصه و کرثه من الباطل و ان جر الیه فائدة و زاده"

( به تحقیق برترین مردم نزد خدا کسی است که در نظر او عمل به حق اگرچه او را کاسته و به سختی انداخته، محبوبتر باشد از باطل اگرچه باطل به سوی او بهره ای کشانده و او را مزیتی بدهد.)

ناوبری کتاب