آیت‌الله منتظری

میزان خداشناسی و قرب فرشتگان

"هم أعلم خلقک بک ، و أخوفهم لک ، و أقربهم منک"

( آن فرشتگان داناترین خلق تو نسبت به تو می‎باشند، و بیشتر از همه در پیشگاه تو هراسانند، و نزدیک ترین مخلوقات به تو هستند.)

حضرت می‎فرماید: فرشتگان داناترین خلق نسبت به تو می‎باشند. در اینجا ممکن است کسی سؤال کند که عقیده ما درباره پیامبران و ائمه معصومین (ع) و اولیای الهی این است که آنان بالاتر از ملائکه هستند و خداوند را بهتر از فرشتگان می‎شناسند. بنابراین چگونه حضرت امیر(ع) می‎فرماید: فرشتگان داناترین مخلوقات نسبت به خدا می‎باشند؟

در پاسخ باید گفت: اولا پیامبران و امامان معصوم (ع) استثناء هستند؛ و ثانیا حضرت امیر(ع) همان طور که عرض کردم می‎خواهند بفرمایند: فرشتگان که در عالم ملکوت یا عالم جبروت هستند از موجوداتی که در عالم طبیعت و ماده می‎باشند به خداوند داناترند. البته از همین عالم طبیعت پیامبری پیدا شده است که در قوس صعود و تکامل معنوی به جایی رسید که جبرئیل نیز که صدرنشین عالم جبروت و عقول است نتوانست به آنجا برسد و همراه او برود؛ر.ک : بحارالانوار، ج 18، ص 382، تاریخ پیامبر(ص)، باب اثبات معراج، حدیث 86. ولی به طور کلی عالم برزخ و عالم مثال و عالم جبروت و عقول برتر و بالاتر از عالم ماده می‎باشد. لذت ها و فشارها یا دردهای مثالی و عقلی نیز قویتر از لذت و درد حسی می‎باشد. به عنوان مثال لذتی که شما در خواب می‎برید بسیار قویتر از لذتی است که در بیداری دارید؛ و همین طور اگر در خواب شکنجه بشوید و یا آسیبی به شما برسد ناراحتی و درد آن شدیدتر از حال بیداری است.