صفحه ۵۴۷

نکته دیگری که تذکر آن لازم است این که کتاب "کافی" پیش از این عبارت، فرمایشات دیگری از حضرت علی (ع) را نقل می‎فرماید که بسیار جالب اند.کافی، ج 5، ص 39، کتاب الجهاد، حدیث 4.

از جمله این که می‎فرماید: در جنگ مزاحم زن و بچه مردم نشوید. در خانه مردم نروید. با اخلاق بد برخورد نکنید. اگر حتی زنها به شما فحش های ناموسی دادند نسبت به آنها تعرض نکنید، برای این که زنها ضعیف اند. بنابراین کاری به کار آنان نداشته باشید و از کار آنان خشمگین نشده و به آنان تعرض و حمله نکنید. زیرا شما به جنگ آمده اید و باید مردانه در جبهه ها بجنگید.

به هر حال حضرت می‎فرماید: به خدا سوگند که اگر شما از جنگ یا شمشیر دنیا فرار کنید از شمشیر آخرت یا عذاب آن نمی توانید فرار کنید. زیرا فرار از جنگ در زمره گناهان کبیره است و عذاب آخرت را در پی دارد. در صورتی که جهاد واجب عینی نباشد و افراد به اندازه کفایت باشند، انسان می‎تواند از ابتدا به جنگ نیاید و در صف مجاهدان قرار نگیرد؛ ولی هنگامی که به جنگ آمد و در صف جهاد کنندگان در راه خدا قرار گرفت، نباید با فرار خود از جنگ باعث شکست و یا تضعیف سپاه اسلام شود. به همین جهت حضرت می‎فرماید: اساسا شما خجالت نمی کشید که بخواهید از جنگ فرار کنید؟! در حالی که شما از بزرگان و افراد برجسته عربید.

"ان فی الفرار موجدة الله، والذل اللا زم، والعار الباقی"

( همانا در گریختن خشم گرفتن خدا، و خواری جدا ناشدنی، و ننگ همیشگی است.)

"موجدة" مصدر میمی از "وجد" و دارای دو معناست: یافتن و غضب. در اینجا به معنای غضب است. در بعضی نسخه ها "موجدة" درج شده که غلط است. "لزم" نیز با "زاء" یا با "ذال" به معنای ملازم بودن است.

ناوبری کتاب