صفحه ۵۳۰

می‎گردد، اضطراب و گردیدنی."

"أسنة" جمع "سنان" به معنای سرنیزه است. شاعر می‎گوید:

"جراحات السنان لها التئام ____و لا یلتام ما جرح اللسان"اللطائف والظرائف، ابومنصور ثعالبی، ص 104.

"برای زخم ها و جراحت های سرنیزه التیام و بهبودی وجود دارد ولی بهبودی و التیام پیدا نمی کند چیزی که زبان آن را زخم کرده است."

انسان اگر به هنگام پرتاب سرنیزه توسط دشمن، مستقیم بایستد سرنیزه به او اصابت خواهد کرد و او را از پا در خواهد آورد. ولی در صورتی که تحرک داشته باشد و به سرعت خود را چرخش دهد و یا با خم و راست شدن عکس العمل نشان دهد سرنیزه ها را رد می‎کند و حداقل به سر و مغز انسان کمتر اصابت می‎کند، و ممکن است به اعضای دیگر بدن اصابت کند که قابل علاج و درمان می‎باشد. این حرکت را در اصطلاح امروز نظامی "حرکت مارپیچی" و جا خالی دادن به تیر یا سرنیزه می‎گویند. برای این است که حضرت می‎فرماید: خود را در اطراف سرنیزه ها به پیچ و تاب وادارید تا به هدفی که دشمن سرنیزه خود را به سوی آن هدف گرفته است اصابت نکند؛ چرا که این پیچ دادن خود باعث می‎شود سرنیزه رد شود و به سر و قلب انسان اصابت نکند.

نکته دیگر این که حتی اگر سرنیزه ها به بدن انسان بخورد، ولی چون انسان ایستاده نیست و در حال چرخش است سرنیزه کمتر به بدن فرو می‎رود و از جایی که به آن اصابت کرده است می‎غلطد و در هدف فرو نمی رود. این مطلب را امروز "کمانه کردن تیر" می‎نامند، که رزمنده باید کاری کند که تیر یا سرنیزه ای که به طرفش می‎آید - اگر فرصت جا خالی کردن ندارد - روی بدنش کمانه کند و مستقیم وارد بدن نشود.

این فرمایش نیز سومین دستور یا تاکتیک نظامی است که حضرت به اصحاب خود آموزش و یا فرمان می‎دهد.

ناوبری کتاب