"شعث" و "شعث" به معنای تفرقه و آشفتگی است؛ و مقصود از "خصلة" نیز در اینجا یک کاری است. "یلم" از ماده "لم" به معنای جمع و جور کردن و سر و سامان دادن است.
در مفهوم عبارت "ألبقیة فیما بیننا" اختلاف نظر وجود دارد. ظاهرا مقصود این است که ما در یک چیزهایی با طرفداران معاویه مشترک هستیم. به عنوان نمونه در اصل اسلام و قرآن و شهادتین و امثال آنها مشترک میباشیم و تنها در بعضی مسائل اختلاف پیدا شده، که میخواهیم این اختلافات را برطرف کنیم و به مشترکات بین یکدیگر نزدیک شویم.
خلاصه حضرت میفرماید: با توجه به این که جنگ را که وظیفه اولی و اصلی ما بود نتوانستیم ادامه بدهیم، و از طرف دیگر مانند صدر اسلام با کفار رو در رو نبودیم - بلکه در جنگ صفین مسلمانان در مقابل مسلمانان ایستاده بودند و جنگ میکردند - ما میخواستیم به اندک بهانه ای اختلافات را برطرف کنیم و سپاه معاویه را هدایت نماییم. این بود که وقتی جنگ به اجبار و یا از روی ضرورت متوقف شد، حکمیت را پذیرفتیم تا در سایه آن بتوانیم افرادی را نجات دهیم.
"فاذا طمعنا فی خصلة": پس وقتی که ما طمع کنیم در یک کاری که "یلم الله بها شعثنا": خداوند به وسیله آن پراکندگی بین ما و آنها را برطرف کند "و نتدانی بها الی البقیة فیما بیننا": و به وسیله این خصلت به آن مشترکاتی که در بین ما باقی مانده است نزدیک شویم. به این معنا که اگر بتوانیم اختلافات خود را برطرف و یا کمتر نماییم و به مشترکات خود نزدیک شویم "رغبنا فیها": طبعا ما نسبت به آن کار رغبت و اشتیاق پیدا خواهیم کرد "و أمسکنا عما سواها": و از غیر این امور مشترک صرف نظر خواهیم نمود.
نظر نادرست ابن أبی الحدید
ابن أبی الحدید اصرار دارد که این خطبه تا "فلقد کنا" یک قسمت است، و از "و لکنا
.jpg)
