آیت‌الله منتظری

بسیاری دعا لب هایشان خشکیده بود، و از بسیاری شب زنده داری و بیداری رنگ چهره و بدنشان به زردی گراییده، و بر چهره هایشان نیز گرد و غبار فروتنان و افرادی که از خداوند می‎ترسند نشسته بود. چون کسانی که خاکی و متواضع اند یا نسبت به خداوند ترس و خشوع دارند، چهره هایشان حالت سرخی و شادابی دیگران را ندارد بلکه صبغه تواضع و خاکی پیدا می‎کنند.

عطش دیدار یاران و درد فراق آنان

"أولئک اخوانی الذاهبون، فحق لنا أن نظمأ الیهم، و نعض الایدی علی فراقهم"

( آنها برادران رفته من هستند، پس بر ما سزاوار است که تشنه رفتن به سوی آنها باشیم، و بر جداییشان دست ها را گاز بگیریم.)

"ظماء" به معنای تشنگی است. و "أن نظمأ الیهم" یعنی "متمایلین الیهم": تشنه باشیم به سوی آنان؛ در واقع تشنه ملاقات آنان باشیم.

"عض" به معنای گاز گرفتن است. قرآن کریم می‎فرماید: (و یوم یعض الظالم علی یدیه ) سوره فرقان (25)، آیه 27. "و روزی که ستمکار دست [ حسرت ] می‎گزد."

حضرت همان گونه که ملاحظه کردید ابتدا ویژگی های مذموم و منفی اصحاب خود را برمی شمارد و از آنان گله و شکایت می‎نماید، آنگاه ویژگی های پسندیده مسلمانان صدر اسلام و دوستان خود را به رخ مخالفان می‎کشد، و در ادامه می‎فرماید: این افراد برادران من بودند که از دنیا رفتند و به شهادت رسیدند، آنان کسانی بودند که سزاوار است انسان تشنه ملاقاتشان باشد و نسبت به جدایی از آنان از فرط ناراحتی انگشت به دندان بگزد. انسان که زیاد ناراحت می‎شود معمولا انگشت خود را با دندان می‎گزد.