آیت‌الله منتظری

( کجایند گروهی که به اسلام فرا خوانده شدند پس آن را پذیرفتند، و قرآن را خواندند پس آن را استوار نمودند، و به جهاد برانگیخته شدند پس عاشق سرگشته شدند مانند عشق و سرگشتگی شتران شیردار به بچه هایشان.)

"لقاح" جمع "لقوح" است و "لقوح" به شتر شیرده گفته می‎شود. "ولهوا" یعنی عاشق سرگشته شدند؛ "وله" مفعول مطلق نوعی است.

حضرت پس از این که مقداری از اصحاب ناپایدار و سست عنصر خود گله و شکوه کرد، رفتار مسلمانان صدر اسلام را یادآور می‎شوند و با حالت تأسف می‎فرمایند: کجایند آن کسانی که به اسلام دعوت شدند و آن را پذیرفتند. امثال عمار یاسر و مقداد و سلمان کجایند که با اخلاص ایمان آوردند و در راه اسلام فداکاری نمودند. کسانی که اگر به شهادت نرسیده و تعدادی از آنان باقی مانده بودند کار به اینجا نمی رسید. آنان به شهادت رسیدند و شما سست عنصران و بی شخصیت ها نصیب من شدید و مرا خسته و ملول کردید.

کجایند کسانی که قرآن را خواندند و پس از آن به دستوراتش عمل کرده و آن را در جامعه پایدار و استوار نمودند. کسانی که برای جنگ تهییج شدند و با عشق و علاقه به طرف جنگ رفتند و عشق و علاقه آنان نسبت به جنگ مانند شور و اشتیاق شترهای شیرده نسبت به بچه های خود بود.

علت شکست حضرت علی (ع)

در اینجا ممکن است سؤال شود که چرا حضرت علی (ع) با وجود حق بودنش شکست خورد و به تعبیر خود حضرت افراد سست ایمان و بی همت و اکثرا فریب خورده و دنیاپرست اطراف او گرد آمدند و نتوانستند خود را با اهداف حکومت علی (ع) هماهنگ نمایند؟