فاصله میان آرمان ها و واقعیت ها
"أما والله لو أنی حین أمرتکم [ بما أمرتکم ] به، حملتکم علی المکروه الذی یجعل الله فیه خیرا، فان استقمتم هدیتکم، و ان اعوججتم قومتکم، و ان أبیتم تدارکتکم، لکانت الوثقی؛ و لکن بمن ؟ و الی من ؟"
( آگاه باشید به خدا سوگند من آن زمان که شما را فرمان دادم به آنچه به آن فرمانتان دادم، اگر شما را بر ناخوشایندی که خداوند در آن نیکی قرار میداد وادار میکردم، پس اگر استقامت داشتید شما را راهنمایی کرده، و اگر کج میشدید شما را راست مینمودم، و اگر امتناع میکردید شما را - با کسان دیگری - تدارک میکردم، هر آینه استوارتر بود؛ ولی با چه کسی ؟ و به سوی چه کسی ؟)
حضرت میفرماید: به خدا قسم هنگامی که به شما امر کردم و گفتم حکمیت را بپذیرید، اگر به جای آن شما را به جنگی که آن را مکروه و ناپسند میدانستید - اما خدا در آن خیر و نیکی قرار میداد - وادار میکردم و شما هم به جنگ ادامه میدادید از سه فرض بیرون نبود:
الف - یا این که استقامت و پایداری میکردید؛ بنابراین شما را تا مرحله پیروزی و موفقیت راهنمایی میکردم.
ب - و یا در مسیر اصلی جنگ اندکی اعوجاج و کژروی پیدا میکردید؛ در این صورت شما را به راه راست و مستقیم باز میگرداندم.
ج - و یا لج بازی کرده و از ادامه جنگ امتناع میکردید و به هیچ وجه زیر بار ادامه جنگ نمی رفتید؛ در این صورت به جای شما از جاهای دیگر نیرو میآوردم و جای شما را پر میکردم.
خلاصه اگر هر کدام از این کارها را انجام میدادم محکم تر بود از این که زیر بار حکمیت رفتم و حرف شما را پذیرفتم.