آیت‌الله منتظری

للمخطی أجر واحد". آن مجتهدی که تلاش می‎کند و حکم خدا را درست به دست می‎آورد دو پاداش دارد؛ ولی مجتهدی که زحمت کشیده است و اتفاقا به واقع نرسیده، یک اجر و پاداش خواهد داشت. پس حق واقعی به نظر ما یکی بیشتر نیست که یا مجتهد به آن حق واقعی می‎رسد و یا به آن نمی رسد. در صورتی که به حق نائل شود دو پاداش، و در صورتی که به حق نائل نشود یک پاداش خواهد داشت.

خلاصه حضرت می‎خواهد بفرماید: شرایع دین همه اش واحد و یکی می‎باشد و بیان و سخن همه ائمه (ع) یکی است و اختلافی با یکدیگر ندارند.

ب - هماهنگی احکام اسلام

احتمال دوم درباره معنی "یکی بودن شرایع دین" این است که بگوییم: آنچه از واجبات و احکام تشریع شده است همه هماهنگ و به هم پیوسته هستند و یک هدف را دنبال می‎کنند. نماز، روزه، حج، جهاد و زکات و دیگر اجزای دین، همه هماهنگ و به هم پیوسته می‎باشند و اختلاف و افتراقی در آن وجود ندارد.

البته توجیه کلمه "واحدة" در عبارت حضرت، بر اساس احتمال دوم، تا اندازه ای مشکل می‎شود و زیاد مناسب به نظر نمی آید. بنابراین همان احتمال اول بهتر است که بگوییم: سخن و حکم اول و آخر ائمه (ع) یکی است و همه آنان در مسیر حق با یکدیگر اختلافی ندارند.

البته غیر از دو احتمال فوق احتمال دیگری هم وجود دارد که هماهنگی و یکی بودن ادیان پیامبران منظور باشد. به این معنا که بگوییم همه پیامبران یک هدف داشته و دارند و یک چیز می‎گویند و به یک راه هدایت می‎کنند. و در قرآن مجید هم به این مطلب که شریعت پیامبران یکی است اشاره شده است: (شرع لکم من الدین ما وصی به نوحا والذی أوحینا الیک و ما وصینا به ابراهیم و موسی و عیسی أن أقیموا الدین