صفحه ۴۲۸

می‎دهد. در حقیقت علی (ع) وصی پیامبر(ص) می‎باشد و کارهای او را پس از رحلتش انجام می‎دهد.

روایت از طرق شیعه نیز نقل شده است که پیامبر خطاب به امیرالمؤمنین (ع) فرمود: "أنت وصیی و وارثی و قاضی دینی و منجز عدتی"سوره احزاب (33)، آیه 23. "تو وصی و وارث من هستی و پرداخت کننده دین من و انجام دهنده وعده های من می‎باشی."

ابن أبی الحدید در مورد جمله سوم می‎گوید: "و تمام الکلمات: تأویل القرآن": "مقصود از تمام کلمات، تأویل قرآن می‎باشد." به این معنا که من قرآن را شرح و تفسیر می‎کنم و شأن نزول و مورد آن را بیان می‎نمایم و این که ناسخ و منسوخ آن چه آیه ای از آیات قرآن می‎باشد به عهده من است. یعنی همه آنچه در تبیین قرآن نیاز است به علی (ع) تعلیم داده شده است.

ابن أبی الحدید در ادامه می‎نویسد: "و فیه اشارة الی قوله تعالی (و تمت کلمت ربک صدقا و عدلا) "منهاج البراعة، ج 8، ص 114؛ و نزدیک به آن: عیون اخبار الرضا7، ج 1، ص 9؛ بحارالانوار، ج 38، ص 111؛ ج 46، ص 309. "و در این جمله اشاره به سخن خداوند متعال می‎باشد که می‎فرماید: و سخن پروردگارت در جهت راستی و عدالت تمام و کامل شد."

تمام شدن کلمات به این است که معنای آنها روشن و آشکار شود، و روشن و واضح شدن آنها به دست امیرالمؤمنین و اهل بیت (ع) است. بنابراین همان طور که گفته شد جمله: "حسبنا کتاب الله" درست نیست؛ بلکه به دنبال قرآن عترتی هم باید باشد، و ثقلین هر دو باید باشند.

سپس ابن أبی الحدید می‎گوید: "و الی قول النبی (ص) فی حقه (ع): أللهم اهد قلبه و ثبت لسانه": "و تمام الکلمات اشاره به فرمایش پیامبراکرم (ص) در حق امیرالمؤمنین (ع) می‎باشد که فرمود: خدایا ! قلب علی را هدایت و زبانش را بر حق پایدار بدار."

ناوبری کتاب