آنان گفت: آیا همه شما لال شده اید که هیچ کس پاسخی نمی دهد؟ آنان از این که در جواب حضرت امیر(ع) نه بگویند خجالت میکشیدند و نیز نمی خواستند صریحا بگویند بله، برای همین پاسخی نمی دادند؛ سپس سکوت خود را توجیه کرده و یا بهانه جویی کردند و گفتند: اگر شما با سپاه حرکت کنید ما هم با شما خواهیم آمد.
سرزنش و توضیح امام (ع)
"فقال (ع): ما بالکم ؟ لا سددتم لرشد، و لا هدیتم لقصد"
( پس امام (ع) فرمود: خاطر شما چیست ؟ نه بر راه حق توفیق یافته اید، و نه به میانه روی رهنمون گشته اید.)
"قصد" به معنای راه معتدل است. و "تسدید" به معنای توفیق یافتن میباشد. در کتابهای لغت آمده است: "سددک الله: وفقک للقصد و الرشاد".در نسخه خطی و ابن أبی الحدید "ما بالکم" ذکر شده ولی در نسخه ابن میثم و بعضی نسخه های دیگر نیامده است. و در نقل الغارات "مالکم" آمده است. و "أللهم سددنا للخیر" یعنی خدایا ما را توفیق انجام خیر عنایت کن.کتاب العین، ماده "سدد".
برخی شراح نهج البلاغه این جمله را برای نفرین دانسته اند. گویا با توجه به سکوت طولانی مخاطبین حضرت علی (ع) و جواب حساب نشده بعضی از آنها، حضرت از دست آنان به شدت ناراحت و عصبانی شده و نفرین میکند.
ولی ظاهرا جمله حضرت جمله خبریه است و انشائیه و نفرین نیست؛ چون نفرین طلب است و آن اصحابی که چنان بوده اند برای رشد توفیق نیافته و به هدایت هم نرسیده اند، پس نفرین کردن آنها به همان امر، طلب امر حاصل و امری نامعقول است؛ علاوه بر این که تمام تلاش حضرت هدایت کردن آنهاست، پس چگونه آنها را نفرین میکند که هدایت نشوند ! چنین نفرینی نقض غرض حضرت است.
حضرت میفرماید: "ما بالکم" چیست خاطر شما، یعنی این چه فکری است در
.jpg)
