آیت‌الله منتظری

به هر حال قسمت اول خطبه مربوط به پیامبراکرم (ص) است؛ گرچه معلوم نیست صدر آن چه بوده است.

پیامبر(ص) دعوتگر به حق و گواه بر خلق

"أرسله داعیا الی الحق، و شاهدا علی الخلق"

( [ خداوند متعال ] او [ پیامبراکرم (ص)] را فرستاد تا به سوی حق تعالی دعوت کننده، و بر آفریدگان شاهد و گواه باشد.)

عبارت: "داعیا الی الحق" می‎تواند حال باشد و می‎تواند مفعول له باشد "للدعوة الی الحق". "حق" به معنای چیز ثابت و دارای واقعیت و در مقابل باطل است که پایه و اساسی ندارد.

خداوند پیامبراکرم (ص) را فرستاد در حالی که داعی و دعوت کننده به حق بود، یا او را برای دعوت به حق فرستاد. همچنین پیامبر را فرستاد تا گواه بر بندگان باشد. همه پیامبران برای امت خود شاهد هستند. آیه شریفه قرآن می‎فرماید: (فکیف اذا جئنا من کل أمة بشهید و جئنابک علی هؤلاء شهیدا) مروج الذهب، ج 3، ص 142؛ و نیز همین بخش را ازهری در تهذیب اللغة، ج 7، ص 101، ذیل ماده "خضر" آورده است. "پس چگونه باشد آنگاه که از هر امتی شاهدی به میان آوریم، و تو را گواه بر اینان بیاوریم."

نقش گواهان بر انسانها

پیامبران شاهد و گواه بر امت خود می‎باشند. البته خداوند همه چیز را می‎داند و گواه دیگری لازم نیست؛ ولی وقتی گواه و شاهدی در کار نباشد ممکن است انسان جرأت کرده و کار خود را انکار کند؛ در صورتی که اگر شاهد و گواهی در کار باشد طبعا انسان شرمنده می‎شود. به هر حال انسان باید توجه داشته باشد علاوه بر این که