صفحه ۳۵۰

"ما" در "ما قنطوا" مصدریه است، بنابراین گویا "بعد قنوطهم" می‎باشد.

حضرت در پایان خطبه، سخنش را با کلامی برگرفته از این آیه قرآن به پایان می‎برد: (و هو الذی ینزل الغیث من بعد ما قنطوا و ینشر رحمته و هو الولی الحمید) سوره احقاف (46)، آیه 24. یعنی: "و اوست که باران را پس از آن که مردم ناامید شده اند فرو می‎فرستد و رحمتش را می‎گستراند و اوست که صاحب اختیار و ستوده است."

حضرت می‎فرماید: "فانک تنزل الغیث": پس خدایا ! تویی که باران را نازل می‎کنی "من بعد ما قنطوا": پس از آن که مردم مأیوس شدند. "و تنشر رحمتک": و تو هستی که رحمت خود را بر بندگانت منتشر می‎کنی "و أنت الولی الحمید": و تو صاحب اختیار مردم و ستوده هستی.

معنای "ولایت" و "ولی"

درباره "ولی" بارها عرض کرده ام که به معنای دوست نیست، بلکه ولایت یک نحوه صاحب اختیاری است. در حقیقت به کسی که در کنار دیگری برای کمک به او قرار می‎گیرد "ولی" گفته می‎شود. به همین جهت به ارباب و نوکر هر دو "مولا" گفته می‎شود. برای این که نوکر در کنار ارباب قرار می‎گیرد و کارهای او را انجام می‎دهد و ارباب نیز در کنار نوکر قرار می‎گیرد و به او کمک می‎کند. خلاصه "ولی" کسی است که در کنار دیگری قرار می‎گیرد و حاجتی را از او برآورده می‎کند؛ زیرا اصل "ولایت" و "ولی" از ماده "تلو" است که به معنای پهلوی کسی قرارداشتن می‎آید.

با توجه به همین معنای "ولی" است که هر جا در قرآن این کلمه به کار رفته دنبالش تصرفی آمده است. به عنوان مثال آیه شریفه می‎فرماید: (ألله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور و الذین کفروا أولیاؤهم الطاغوت یخرجونهم من النور الی

ناوبری کتاب