آیت‌الله منتظری

زحمت است و سواری نمی دهد. علت این که حضرت در اینجا سالهای قحطی را به شترهای لاغر و نزار تشبیه فرموده برای این است که شتر برای عرب ها بسیار اهمیت داشته و مهم ترین سرمایه عرب بوده است. به همین لحاظ مشاهده می‎کنیم که واژه شتر همیشه در فرهنگ و محاورات عرب ها بوده است، و حضرت امیر(ع) نیز با زبان و فرهنگ آن روز و مردم زمان خود سخن می‎گفته است.

نکته قابل توجه دیگر این است که در کلام عرب اضافه "مشبه به" به "مشبه" بسیار رایج است. به عنوان مثال هنگامی که می‎خواهند بگویند زید شجاع آمد، ابتدا زید شجاع را به شیر تشبیه می‎کنند و بعد می‎گویند: "رأیت أسد زید": شیر زید را دیدم. در حقیقت مثل این است که بگوییم زید آن اندازه شجاعت دارد که گویا شیری روی شانه های او نشسته است. به تعبیر دیگر "رأیت أسد زید" یعنی شجاعت زید نزد من چنان مجسم شد که گویا شیری روی شانه های او قرار گرفته است. بالاخره "اسد" که "مشبه به" است به "مشبه" اضافه شده تا جهت تشبیه را که شجاعت باشد مجسم کنند. در این عبارت هم حضرت علی (ع) سالهای قحطی را به شترهای لاغر و نزاری تشبیه کرده است که استخوانهای آنها بیرون زده و گوشتی بر بدن آنها باقی نمانده است. جهت تشبیه این است که هر دو موجب زحمت و رنج انسان هستند.

حضرت هنگامی که همراه با مردم از خانه ها و احیانا از شهر بیرون رفته اند برای خواندن نماز باران، در خطبه اش می‎فرماید: خدایا ما از شهر و دیارمان به سوی تو خارج شده ایم و به بیابان آمده ایم در زمانی که سالهای قحطی به دنبال هم تکرار شد و ما را در تنگنا و فشار قرار داد.

"أللهم خرجنا الیک": خدایا ! ما خارج شدیم به سوی تو از خانه هایمان "حین اعتکرت علینا حدابیر السنین": هنگامی که پیاپی هجوم آورده است بر ما شترهای لاغر سالهای قحطی.