صفحه ۲۹۸

آنها را ضمانت کرده و برعهده گرفته است. آیه شریفه قرآن می‎فرماید: (و ما من دابة فی الارض الا علی الله رزقها) سوره آل عمران (3)، آیه 102. "و هیچ جنبنده ای در زمین نیست مگر آن که روزی او بر خداوند است."

البته معنای روزی تنها چلوکباب یا جوجه کباب و امثال آن نیست، بلکه نان و ماست و پنیر هم روزی حساب می‎شود. یکی از فضلای نجف آباد که از دنیا رفته است حرف خوبی می‎زد. او می‎گفت: خداوند به بعضی افراد رزق عمری می‎دهد به بعضی دیگر ماهانه و به دسته دیگر روزانه روزی می‎دهد؛ ولی به ما طلبه ها گاهی روزی هم نمی دهد بلکه وعده ای می‎دهد. به این معنا که وقتی صبحانه خوردیم نمی دانیم که واقعا برای ناهار چیزی داریم یا نه، و اگر ناهاری پیدا می‎کنیم چه چیز است؛ ولی ظهر که شد بالاخره خداوند چیزی می‎رساند و آن را می‎خوریم، و همچنین برای شام. پس خداوند اگر روزی هم ندهد به قول ایشان وعده ای می‎دهد.

خداوند از طرفی کفیل روزی انسانهاست و از طرف دیگر برای تکامل معنوی فردی و اجتماعی و رسیدن به درجات آخرت اعمال و وظایفی را برعهده آنان گذاشته است. ولی عموم مردم وظایف و کارهای لازم برای آبادی معنوی و آخرت خود را فراموش می‎کنند و تمام یا بیشتر وقت خود را صرف چیزی می‎کنند که خداوند آن را برعهده گرفته است. در حالی که باید برعکس باشد و آنچه را که خداوند عهده دار شده و تضمین کرده است به عهده خدا گذاشته، و بیشتر به دنبال کاری باشند که برای آخرت آنها سودمند است و نتیجه دارد.

البته نباید تصور کرد که وقتی خداوند روزی ما را تضمین کرده و متکفل شده است پس ما باید برویم بخوابیم و کار نکنیم؛ این تصور درست نیست. بلکه خود تلاش و کوشش برای روزی هم عبادت شمرده شده است. ولی تلاش و کوشش برای

ناوبری کتاب