آیت‌الله منتظری

عبارت: "ما أغر" در بعضی نسخه ها "ما أعز" آمده است؛ یعنی چه کمیاب است. البته تعبیر "ما أغر" مناسب تر است.

"فسبحان الله" در اصل "سبحت سبحان الله" بوده است و "سبحان" مفعول مطلق می‎باشد. معنایش این می‎شود که تسبیح می‎کنم خدا را تسبیحی که متناسب با شأن خداوند می‎باشد.

"ما أغر سرورها": سرور و خوشی دنیا چه فریب دهنده است ! "و أظمأ ریها": و چه تشنگی آور است سیرابی دنیا !

در معنای "و أظمأ ریها" دو احتمال وجود دارد:

الف - این که مقصود از تشنگی در این عبارت تشنگی در قیامت باشد. به این معنا که وقتی انسان در این دنیا سیراب باشد و وظایف خود را انجام نداده باشد در آخرت تشنه می‎ماند. پس سیرابی در دنیا موجب تشنگی در آخرت می‎شود.

ب - احتمال دوم این است که تشنگی مربوط به همین دنیا باشد. به این معنا که انسان تصور می‎کند از دنیا سیر شده ولی واقعا دنیا سیرابی ندارد و هر چه انسان ثروت جمع کند و به دنبال مقام و یا دیگر نعمت های آن برود و به هر کجا که برسد باز هم سیر نمی شود و بیشتر می‎خواهد؛ و این معنای دوم بهتر است و با تعبیرات قبل و بعد از آن تناسب دارد.

خلاصه یا این که انسان در دنیا برای سیر شدن خود حلال و حرام را درهم آمیخته و از مال مردم خورده است، که در نتیجه موجب تشنگی او در آخرت و لزوم پاسخگویی او می‎گردد؛ و یا این که انسان در این دنیا هر چه مال و ثروت و دیگر امکانات را فراهم کند که از دنیا سیر شود، باز هم تشنه خواهد بود.

"و أضحی فیئها": و سایه دنیا چه گرم و سوزان است ! سایه باید موجب خنکی و کاهش حرارت در روز شود و انسان را راحتی ببخشد، ولی سایه دنیا هم موجب