آیت‌الله منتظری

خلاصه حضرت علی (ع) با این عبارت سفارش و تأکید می‎کنند که تقوا را فراموش نکنید.

آثار سازنده تقوا

1 - "عباد الله ! ان تقوی الله حمت أولیاء الله محارمه"

( بندگان خدا ! همانا تقوا و نگهداری حریم خدا دوستان خدا را از کارهای حرام بازداشته است.)

"حمی" به معنای حریم است، و در حریم منع نهفته است؛ به این معنا که دیگران حق ندارند آنجا وارد شوند، و فعل آن دو مفعولی است. بنابراین "حمت أولیاء الله محارمه" یعنی: منع کرده است اولیای خدا را از محارم خدا.

هنگامی که در نفس انسان تقوا و حالت نگهداری از گناه باشد، در حقیقت نفس انسان در کنترل او خواهد بود و این کنترل باعث می‎شود که انسان خود را و حریم خداوند را حفظ کند. برای این که تقوا باعث به وجود آمدن روحیه و ملکه ای می‎شود که انسان را از گناه باز می‎دارد. و ملکه عدالت که گفته می‎شود یعنی این که انسان روحیه ای داشته باشد که برای خدا ارزش قائل باشد و حریم او را حفظ کند.

2 - "و ألزمت قلوبهم مخافته؛ حتی أسهرت لیالیهم، و أظمأت هواجرهم"

( و ترس از خدا را با دلهای آنان پیوند زده است؛ به گونه ای که شب هایشان را بیدار، و نیمه روز تابستان آنان را تشنه کرده است.)

در عبارت: "أسهرت لیالیهم" نسبت بیداری به شب ها داده شده است؛ در صورتی که این نسبت مجازی است. برای این که تقوا در واقع انسانها را در شب ها بیدار می‎کند و نسبت بیداری باید به انسانها داده شود ولی به شب ها نسبت داده شده است؛ مانند